کاشت نعناع از هزاران سال قبل رواج داشته و انواع وحشی این گیاه دارویی و خوراکی بصورت خود رو در طبیعت وجود دارد. نعناع یک گیاه چند ساله است و برگهای بسیار معطر، دندانهدار و گلهای ریز بنفش، صورتی یا سفید دارد؛ اما نعنایی که امروزه از آن عرق نعناع تهیه میکنیم یا بصورت تازه خوری در سبد غذایی مصرف میکنیم به دلیل مصرف بالا و مورد پسند بودن اغلب افراد، بیشتر از همه انواع نعناعها کشت میشود. این نعناع برگهای کشیده و دندانه مانندی دارد و در صورت کاشت در محل مناسب و آفتابگیر ممکن است ارتفاع آن از 50 سانتیمتر هم بیشتر شود. برگها نسبتاً نازک و بدون پرز و رنگ سبز یکنواختی دارند. علاوه بر این نوع نعناع سبزیجاتی نظیر پونه، سوسنبر، نعناع فلفلی، نعناع دشتی و … همه در این خانواده جای دارند و از انواع نعناع محسوب میشوند.
تکثیر نعناع
کاشت نعناع و تکثیر آن از طریق کشت بذر و قلمه و ریزیوم امکانپذیر است. در مورد بذر باید گفت روش مرسومی برای تکثیر نیست چراکه نعناع بذر کمی تولید میکند و کاشت بذر نعناع زمان بیشتری از ما میگیرد. در بهار و تابستان بذر قابل کشت است ولی بهتر است در اوایل بهار اقدام به کشت کنید تا در فصل رشد بوتههای بهتری داشته باشید. این روش بیشتر مناسب کشتهای محدود و خانگی است. برای قلمه گرفتن از نعناع نیز ساقههای ضخیمتر را به اندازه 10 تا 15 سانت جدا کنید و در آب بگذارید تا ریشه بزنند و بعد به خاک انتقال دهید.
بهترین روش تکثیر نعناع جدا کردن و کاشت ریزیومهای ریشهدار آن است. فقط کافیست ریزیومها را جدا و در خاک بکارید و آبیاری کنید. در این روش ریشهها خیلی سریع فعال شده و شروع به تولید ساقه و برگ میکنند. بصورت تجاری نیز تکثیر نعناعها از این طریق انجام میشود.
محل مناسب کاشت
در رابطه با محل کاشت نعناع باید گفت حتماً باید آفتابگیر باشد چون این سبزی برای رشد به چند ساعت آفتاب مستقیم نیاز دارد. در مناطقی با اقلیم بسیار گرم و خشک میتوان کاشت آن را در محلهای نیمسایه و آفتاب انجام داد. نعناع یک گیاه رونده است و ریشههای سطحی آن در خاکهای سبک با زهکشی خوب به راحتی حرکت میکنند. در کشتهای خانگی که در گلدان انجام میشود میتوان از مخلوط خاک باغچه و ورمی کمپوست استفاده کرد اما در اغلب خاکها قابل کشت است و مقاومت خوبی نشان میدهد به شرط اینکه خاک بیش از حد رسی و چسبنده نباشد. در منزل هر وقت سطح خاک خشک شد آبیاری را انجام دهید. در فصلهای گرم گاها نیاز به آبیاری روزانه وجود دارد چون خاک خیلی سریع خشک میشود.
کود دهی و برداشت
هنگام کاشت نعناع به کود دهی خیلی خاصی نیاز ندارید به شرط آنکه خاک غنی باشد که به این منظور میتوانید مقادیری ورمی کمپوست یا کود دامی پوسیده به خاک اضافه کنید. در ادامه اگر برای رشد بهتر و بیشتر تمایل داشتید از کود استفاده کنید کود جلبک دریایی گزینه بسیار مناسبی است زیرا هم ارگانیک است و هم رشد گیاه را افزایش داده و به دلیل داشتن مواد مغذی بر کیفیت محصول نیز تأثیرگذار است.
برای کشاورزان که در حجمهای وسیعتر کشت میکنند و نیاز به افزایش حجم و رشد بیشتر دارند نیز استفاده از کود ان پ کا مثل کود 20-20-20 به همراه کود جلبک دریایی توصیه میشود. معمولاً از نعناع در فصل رشد 3 تا 4 بار میتوان برداشت انجام داد و برگهای جوانتر عطر و بوی بیشتری دارند به همین دلیل بعد از جوانه زنی و رشد چیده میشوند تا جوانههای جدیدی مجدداً ظاهر شوند و این روند بارها تکرار خواهد شد.
دما و رشد
ریشههای نعناع تا چند سال در زمین باقی میماند و اگر در محل کاشت نعناع مانعی جلوی رشد آن و محصور نباشد بصورت رونده ریزیومها حرکت کرده و به طرفین رشد و فضای اطراف خود را پر میکنند. یک بوته کوچک نعناع در صورت فراهم بودن شرایط مناسب میتواند شعاع 60 سانتیمتری خود را پر کند.
با حرکت ریزیومها به اطراف بوتههای جدیدی به وجود میایند و در صورت مهار نکردن میتوانند سطح زیادی را پوشش دهند که البته این میزان حرکت و رشد زمانبر است. در مناطقی با زمستانهای معتدل ریزومها در خاک میمانند و در بهار آینده مجدداً جوانه میزنند اما در مناطق کوهستانی با زمستانهای خیلی سخت ممکن است ریزیومها آسیب ببینند. میتوانید در پایان فصل رشد و با سرد شدن هوا شاخهها را از یک سانتی سطح خاک بچینید و منتظر جوانه زنی سال بعد بمانید. دمای بهینه برای نعناع بین 13 تا 21 درجه سانتیگراد است اما دماهای بالاتر را نیز تحمل میکند و در اغلب مناطق قابل کشت است.