برای کاشت بذر از چه خاکی استفاده کنیم؟ این سؤالی است که باید قبل از کاشت و حتی قبل از تهیه بذر از خود بپرسیم. پاسخ این سؤال در دو بخش داده میشود. با توجه به اینکه بذر بصورت مستقیم کاشته شود یا بصورت غیرمستقیم جواب ممکن است کمی متفاوت باشد. در واقع باید انتخاب کنیم که آیا میخواهیم بذرها را بصورت نشاء شده دربیاوریم و بعد بکاریم یا قرار است بذر را مستقیم در محل اصلی کشت کنیم. در ادامه باید این نکته بررسی شود که بذر از چه نوعی است چراکه ممکن است بذر سبزیجات، بذر صیفی جات یا بذر گیاهان زینتی هرکدام نحوه کاشت متفاوتی داشته باشند حتی در مواردی جنس گلدان هم روی افزودنیهای لازم خاک مؤثر است.
خاک در کشت مستقیم
کاشت مستقیم بذر یا در زمین اصلی مثل باغ و باغچه صورت میگیرد و یا در گلدان. در زمین اصلی طبیعتاً امکان تعویض خاک وجود ندارد و تنها قادریم به خاک مواردی را اضافه کنیم تا ساختار و کیفیت آن بهبود یابد. بذر در خاکهای بیش از حد رسی و چسبنده امکان پوسیدگی دارد و در خاکهای بیش از حد شن و ماسهای ممکن است دچار خشکی شود. بهترین خاک، خاک لومی است که در حد وسط این دو خاک قرار دارد. اگر خاک چسبندگی زیادی داشت و بیش از حد رسی بود میتوان با اضافه کردن خاک ماسه، ورمی کمپوست یا خاک برگ و حتی کود دامی پوسیده تا حدی خاک را اصلاح کرد که بعضی از این موارد مثل ورمی کمپوست یا کود دامی علاوه بر بافت خاک مواد آلی خاک را هم بالا برده و موجب تقویت آن میشوند.
اگر خاک بیش از حد شن و ماسهای باشد میتوان با اضافه کردن ورمی کمپوست، خاک برگ یا کود دامی پوسیده کمی آن را غنیتر و درنهایت اصلاح کرد. در مورد خاک گلدان هم میتوان از خاک باغچه نرم که به آن کمی ورمی کمپوست اضافه شده یا انواع خاک بستر آماده کاشت متناسب با گیاهان استفاده شود.
خاک در کشت غیرمستقیم
اینکه برای کاشت بذر از چه خاکی استفاده کنیم در نحوه کاشت هم میتواند مؤثر باشد. کاشت غیرمستقیم تنها فرقی که با کاشت مستقیم دارد محل اولیه کاشت و پرورش بذر گیاهان است یعنی انتخاب اینکه برای شروع بذر را در چه بستری بکاریم. معمولاً بذرهایی که در سینیهای نشاء یا گلدانهای کوچک در محیطهای گلخانهای یا خانگی کشت میشوند در مراحل اولیه در بسترهایی با امکان حفظ رطوبت بیشتر کاشته میشوند تا سریعتر جوانهزده و راحتتر ریشه بزنند. از جمله این بسترهای کشت میتوان به پیت ماس و کوکوپیت اشاره کرد که کاربردهای زیادی دارند و بسته به نوع بذر میتوان مواردی را هم به آنها اضافه کرد.
بعد از جوانه زنی و چند برگی شدن میتوان گیاهچه را به محل اصلی انتقال داد. درنهایت باقی مراحل کاشت مثل کشت مستقیم صورت میگیرد. از این کاشت بیشتر در گلخانهها استفاده میشود. برای مثال بذر گیاهان زینتی مثل بذر آهار، بذر همیشه بهار، بذر شب بو یا بذر سبزیجات نظیر بذر فلفل یا بذر صیفی جات مثل بذر گوجه، بذر بادمجان و … را میتوان زودتر از بهار در گلخانه یا خانه در محیطی گرمتر کاشت و در بهار یا فصول گرم به زمین و یا گلدان اصلی انتقال داد تا دوره رشد و گلدهی و رسیدن به محصول نهایی کوتاهتر شود.
تأثیر جنس گلدان و نوع بذر در اجزاء خاک
در رابطه با نوع بذر باید گفت بذر بعضی از گیاهان به رطوبت بیشتری برای جوانه زنی نیاز دارند در نتیجه در بافت خاک آنها میتوان از بسترها یا افزودنیهایی که حافظ رطوبت هستند استفاده کرد مثل کوکوپیت، پیت ماس، پرلیت و … . به عنوان مثال بذر گل ساعتی یا بذر پشن فروت با توجه به پوستهای که دارند نیازمند رطوبت بیشتری هستند که میتوان به خاک کاشت آنها کوکوپیت اضافه کرد و یا بالعکس برای بذر کاکتوس بهتر است به بستر کاشت آنها کمی خاک ماسه اضافه شود تا رطوبت در خاک آنها تعدیل شود.
اگر از خود بپرسیم برای کاشت بذر از چه خاکی استفاده کنیم بهتر است نوع گلدان را هم مشخص کرده باشیم چون اگر ریشه جوان یک بذر به رطوبت بیشتر احتیاج داشته باشد میتوان در ابتدا برای کاشت آن بذر از گلدان پلاستیکی استفاده کرد و اگر بعد از کاشت بذر، گیاه حاصل به رطوبت بالا حساس باشد میتوان برای کاشت آن از گلدان سفالی استفاده کرد زیرا این نوع گلدان رطوبت اضافی در خاک را میگیرد و مانع از گندیدگی ناگهانی گیاه میشود. در رابطه با بذر سبزیجات و بذر صیفی جات هم میتوان گفت در هر دو مدل گلدان قابل کشت هستند و حساسیت زیادی به جنس گلدان ندارند و تنها با توجه به شرایط محیطی نظیر دما و نور میبایست که آبیاری و تأمین رطوبت خاک به موقع و متناسب با نوع بذر کاشته شده صورت بگیرد.
با تشکر از مطالب خوب و آموزنده شما
نظر لطف شماست
خوشحالم براتون مفید بوده