کاشت ترخون در منزل طرفداران زیادی دارد چون ترخون نه تنها یک سبزی خوراکی و طعم دهنده بلکه یک سبزی دارویی است و خواص بینظیر آن ثابت شده. در گذشته کشت آن محدود به زمینهای کشاورزی یا باغچههای خانگی بود اما در صورت وجود نور کافی در منزل نیز قابل پرورش و نگهداری است. ترخون گیاه نسبتاً مقاومی است و معمولاً به خاطر برگهای معطر و عطر و طعم تندی که دارد برای طعم دادن و مزه دار کردن بسیاری از غذاها و سسها استفاده میشود در بعضی کشورها از ترخون برای طعم دادن به سرکه نیز استفاده میشود.
اگرچه ترخون بیشتر از طریق جدا کردن ریشه و یا قلمه زدن تکثیر میشود اما در بعضی انواع که قدرت تولید بذر را دارند نیز میتوان از طریق کشت بذر آن را تکثیر کرد. البته در ایران به ندرت از طریق بذر کاشته میشود چون بذر گیری آن انجام نمیشود و ارقام کشت شده نیز اغلب قابلیت تولید بذر چندانی ندارند.
کاشت ریشه
کاشت ترخون در منزل به سه طریق امکانپذیر است. کاشت بذر، قلمه و تکثیر از طریق ریشهها. در بین این سه روش مهمترین و موفقترین روش تکثیر از ریشههاست. وقتی بوته گیاه به اندازه کافی رشد کرد و شاخههای ضخیم و پربرگی داد میتوان گیاه را از خاک بیرون آورده و بخشی از ریشه آن به همراه چند ساقه جدا کرد. بعد از کشت ریشه ساقههای متصل را میتوان از فاصله چند سانتیمتری از سطح خاک قطع کنید تا بعد از فعال شدن ریشهها گیاه ساقههای جدید بیشتری تولید کند. بهتر است این جابجایی و جداسازی در پاییز یا اواخر زمستان انجام شود تا گیاه کمتر آسیب ببیند. بعد از کاشت گیاه را سیراب کنید چون ریشههای ترخون ذاتاً گیرایی سختتری نسبت به سبزیجاتی مثل نعناع و پونه دارند.
کاشت بذر و قلمه
برای تکثیر ترخون از طریق قلمه میبایست صبر کنید تا ساقهها کاملاً ضخیم و سفت شوند و گاها ساقهها ممکن است حالت نیمه چوبی نیز به خود بگیرند که این بهتر است. در هر صورت ساقههای قویتر را انتخاب کنید و در اواخر زمستان یا اوایل بهار یا اوایل پاییز اقدام به قلمه گیری کنید. میتوانید برای گیرایی بهتر و رشد سریعتر ریشهها از هورمون ریشهزایی پودری استفاده کنید و انتهای قلمه را قبل از کاشت به هورمون آغشته کنید.
در رابطه با بذر هم اگر بتوانید بذر آن را تهیه کنید در اوایل فروردین تا اوایل اردیبهشت زمان مناسبی برای کاشت آن است اما اگر در منطقهای با زمستان معتدل هستید بعد از اینکه مطمئن شدید احتمال یخزدگی از بین رفته میتوانید در اوایل زمستان نیز آن را بکارید. البته اگر گلخانه دارید و شرایط محیطی در آن طی زمستان مطلوب است میتوانید زودتر اقدام به کشت کنید تا در اوایل بهار بوتههای جوان را به زمین یا گلدان اصلی و فضای باز انتقال دهید. وقتی جوانهها به اندازه 7 یا 8 سانتیمتر رسیدند میتوان آنها را جابجا کرد و در محلی که میخواهید بکارید.
نکات کاشت
برای کاشت ترخون در منزل به نور آفتاب نیاز دارید بنابراین مطمئن شوید در محل نگهداری چند ساعت آفتاب به بوتهها میرسد. اگر قصد پرورش آن در داخل منزل را دارید بهتر است بسته به محدودیتهای خانه در کنار پنجره جنوبی، شرقی یا غربی باشد طوری که نور آفتاب دریافت کند و این یک ضرورت است. ترخون گیاه نسبتاً مقاومی است اما هر چه خام آن غنیتر باشد بهتر است. میتوان برای این منظور 15 تا 20 درصد از خاک گلدان را ورمی کمپوست اضافه کرد. اگر خاک مصرف شده ته کش مناسب ندارد میتوانید کمی خاک ماسه سبک به آن اضافه کنید. اگر کاشت ترخون در باغچه انجام میشود بهتر است به منظور گردش هوا و اجازه دادن به رشد بیشتر بین بوتهها 45 تا 60 سانتیمتر فاصله دهید.
ترخون یک گیاه چند ساله است و در مناطقی که زمستانهای سختی ندارند میتوان در فضای باز کشت کرد و هرساله در بهار دوباره شاهد رشد مجدد ساقهها بود. این یک مزین برای این گیاه محسوب میشود. اگر در منطقه ای بسیار گرم زندگی میکنید برای کاشت ترخون در منزل محلی سایه آفتاب انتخاب کنید تا در تابستان از آسیب و سوختگی آن جلوگیری شود. برای کود دهی این گیاه خوشطعم میتوانید از کود جلبک دریایی استفاده کنید یا کود اچ بی استفاده کنید.
بهتر است هر سه یا چهار سال بوته را از خاک بیرون آورده و تقسیم کنید. در شرایط ایدئال و با گذشت زمان ترخون قادر است شاخههایی بین 45 تا 90 سانتیمتر تولید کند. در فصل رشد بارها میتوان ساقههای آن را چید و بصورت تازه مصرف کرد. ترخون خاک نسبتاً اسیدی را میپسندد بنابراین اگر پی اچ خاک شما بالاست میتوانید از کود هیومیک اسید جهت کاهش پی اچ استفاده کنید تا جذب عناصر غذایی توسط گیاه بالا رفته و درنتیجه شاخه و برگ بیشتری تولید کند.