کاشت بذر کاکتوس یکی از روشهای تکثیر کاکتوسها میباشد. بذر کاکتوس را با ایجاد یکسری شرایط میتوان در خانه کاشت کرد.
مزایای تکثیر کاکتوس از طریق بذر:
- بذرها ارزان هستند: غالباً به ازای هر بسته از آنها چند هزار تومان پرداخت کرده یا حتی میتوانید آنها را بهصورت رایگان از روی گیاه خودتان برداشت کنید.
- گیاهان زیادی خواهید داشت که میتوانید آنها را به دوستانتان هدیه داده یا با آنها تبادل کنید.
- میتوانید گونهها و واریتههایی را داشته باشید که به عنوان گیاه در بازار موجود نیستند، مانند واریتههای کمیاب و خاص
- میتوانید تنوع بیشتری نسبت به حالت پرورش با قلمه داشته باشید.
- میتوانید چرخه کامل پرورش گیاهتان را مشاهده کنید که خیلیها واقعا عاشق این قسمت خواهند شد و لذت بسیار زیادی دارد.
- بذرها میتوانند سادهتر از گیاهان پست شوند.
- گیاهی که از بذر تولید می شود نسبت به گیاه قلمهای رشد بالاتر داشته و به آفات و بیماریها نیز مقاومتر هستند.
اصول مهم برای جوانهزنی بذر کاکتوس:
- نور: کاکتوس به میزان اندکی نور برای جوانهزنی احتیاج دارد، اما نه نوری که از طریق آفتاب مستقیم حاصل شود. میتوانید این نور ملایم را با قرار دادن ورقهای نازک که شدت نور را بکاهد روی گلدان خود قرار دهید.
- دما: بعضی از گونه ها احتیاج به سرمادهی دارند (مدت سرمادهی ۱۰روز درون یخچال در قسمت جامیوهای میباشد، یعنی بذرها را به مدت ۱۰ روز بعد از خرید درون یخچال نگهداری نمایید) این سرمادهی بیشتر برای واریتههای گوناگون آمریکایی که در ارتفاع بالا رشد کرده و همچنین گونههای متفاوت اوپونتیا در این دسته قرار میگیرند. در کل بهترین دما برای جوانهزنی ۲۵-۲۰ درجه میباشد.
- رطوبت: رطوبت بالا عامل کلیدی برای جوانهزنی بذور است.
- بستر کاشت: بعد از جوانهزنی، جوانهها نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.
- فصل کشت: بهترین فصل کشت بذر، بهار و اوایل تابستان است اما با محیا کردن شرایط فوق، هر فصلی برای این کار مناسب خواهد بود.
لوازم مورد نیاز برای کاشت بذر کاکتوس و ساکولنت:
۱- سینی کاشت
برای تأمین رطوبت برای کاشت بذرها که رطوبتی بالای ۷۰ درصد نیاز است، در روش کاشت خانگی از ظروف پلاستیکی دربدار که به راحتی در پلاستیک فروشیها موجود است استفاده میکنیم. برای خروج آب اضافی باید کف ظرف را سوراخ کنیم. بهتر است برای عبور نور در ظرف شفاف باشد (شکل ۱). البته ظروف میتواند گلدان، ظروف میوههای یک بار مصرف که در مجالس استفاده میشود، نیز باشد فقط ظرفی که شل و ول نباشد و کیفیت مطلوبی داشته باشد قابل استفاده است مهم این است که حتما ته ظرفها برای زهکشی خوب بستر، سوراخ شود.
۲- خاک بستر کشت
یکی از مهمترین موارد مورد نیاز خاک بستر کشت میباشد که در این روش از خاک پیت ماس و ماسه برای کاشت استفاده میکنیم. ترکیب ۷۰ درصد پیت ماس ریز و با کیفیت مانند مارک میکس کار با ۳۰ درصد ماسه عاری از خاک با سایز ۱ تا ۵ میلیمتر ترکیب مناسبی است برای کاشت خانگی، البته میتوانید از پیت ماس خالی هم استفاده کنید. ماسه بیشتر برای جلوگیری از ترک برنداشتن سطح بستر در اثر کمبود رطوبت استفاده میشود (شکل ۲).
فرمولهایی که میتوان به عنوان ترکیبات اصلی خاک کاکتوس استفاده کرد:
- ۱ قسمت خاک باغچه + ۱ قسمت شن و ماسه + ۱ قسمت کمپوست
- ۲/۱ قسمت خاک رس + ۱ قسمت خاک باغچه + ۱ قسمت ماسه
- ۱ قسمت کمپوست + ۱ قسمت خاک پیت ماس + ۱ قسمت ماسه
۳- سم قارچکش
یکی از بزرگترین مشکلات کاشت بذر کاکتوس، بیماریهای قارچی میباشد. برای جلوگیری و درمان بیماریهای قارچی استفاده از سموم قارچکش ضروری است. سموم قارچکش مانند کاربندازیم و مانکوزب برای این کار مناسب میباشند (شکل ۳).
۴- بذر کاکتوس
بذر کاکتوس بسیار حساس میباشد و به راحتی میتواند قوه نامیه خودش را از دست بدهد، پس تهیه بذر با کیفیت بسیار مهم میباشد (شکل ۴).
مراحل کاشت بذر کاکتوس:
۱- ضدعفونی بستر کاشت
بدون شک مهمترین و حساسترین مرحله کاشت میباشد. برای ضدعفونی خاک خود را به اندازه ۵ الی ۱۰ سانت داخل ظرف کاشت میریزیم، توجه داشته باشید نباید ظرف را کامل پر کنید و باید فضایی بین خاک و درب ظرف برای رشد کاکتوسها باقی بماند، سپس با سم قارچکش با دز بالا خیس میکنیم.
منظور از دز بالا یعنی اگر میزان مصرف سم قارچکش یک گرم در هزار باشد برای ضدعفونی ۵ گرم در یک لیتر آب حل میکنیم. بعد از خیس کردن کامل بستر به طوری که هیچ قسمت خشکی باقی نماد اجازه میدهیم ۲۴ تا ۴۸ ساعت در این حالت باقی بماند تا کامل بستر کشت ضدعفونی شود. بعد از این مدت بستر را آبشویی میکنیم یعنی از بالا آب میریزم تا سموم از ظرف خارج شود یا به لایههای زیرین انتقال پیدا کند (شکل ۵).
۲- کاشت بذر
بعد از آبشویی بذرها را بر روی سطح بستر میپاشیم، با فاصلهای در حدود یک سانتیمتر از هم و برای تأمین رطوبت درب ظرف را میبندیم. اگر از گلدان یا ظرف بدون درب استفاده میکنید میتوانید ظرف را داخل پلاستیک قرار دهید و درب پلاستیک را ببندید (شکل ۶).
روش دیگر خیساندن خاک و بذرها، قرار دادن گلدان بذر در درون ظرف درب داری که قبلا توضیح دادیم قرار داده و درون آنرا با آب پر می کنیم تا حدی که آب به حدود ۱ سانتیمتری سطحی که بذرها قرار دارند برسد. با این کار آب به سرعت در خاک گلدان نفوذ کرده و به بذرها می رسد. در نهایت درب ظرف را برای حفظ رطوبت بیشتر میبندیم .
۳- قرار دادن ظرف در جای مناسب
ظرف کاشته شده را در محلی با نور ملایم و دمایی در حدود ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد قرار میدهیم. منظور از نور ملایم یا نور فیلتر شده این است که ظرف را در معرض تابش نور مستقیم و شدید آفتاب قرار ندهیم و همچنین در سایه نیز نباشد.
۴- سبز شدن بذر
بذرها معمولاً بعد از حدود یک هفته شروع میکنند به سبز شدن البته بستگی به نوع بذر دارد در برخی واریتهها تا دو ماه نیز ممکن است سبز شدن طول بکشد (شکل ۸).
۵- انتقال گیاهچه به ظروف مجزا
وقتی گیاهچه به طول نیم سانتیمتر رسید آن را به دقت از بستر کاشت خارج کرده و در گلدان آماده دیگری بکارید.
در زمان کاشت بسیار دقت کنید تا به گیاه آسیبی نرسد.
برای ته گلدان از سنگ ریزه استفاده کنید.
مراقبتهای بعد از کاشت:
- بستر یا خاک کشت همیشه باید مرطوب باشد و در صورتی که احساس کردید رطوبت آن کم شده باید آب اسپری کنید.
- هر ۱۰ الی ۱۵ روز حتماً باید سم قارچکش بر روی بستر با دز استاندارد اسپری کنید به گونهای که به ریشههای جوانهها نیز برسد.
- بعد از سبز شدن همه بذرها دما تا ۴۰ درجه نیز میتواند افزایش یابد ولی توجه داشته باشید در دمای بالا رشد کندتری خواهند داشت.
- حتماً هر روز به بستر کاشت سر بزنید تا در صورت مشاهده موارد مشکوک مانند حشرات یا قارچها بتوانید زود اقدام به درمان نمایید.
- برای کاهش بیماریها بهتر است ظرفهای کاشت را در محلی جداگانه و به دور از گیاهان بزرگ نگهداری کنید.
- جوانههای کاکتوس تا ۳ ماهگی نیازی به کود ندارند و تمام مواد غذایی مورد نیاز تا سه ماهگی در پیت ماس موجود میباشد. بعد از سه ماهگی میتوانید با کودهای NPK ازت پایین و پتاس بالا تغذیه کنید.
درود بعضی از سایت ها نوشتن که بعد از ضد عفونی، اونو آبکشی کنیم و بعضیا هم نوشتن نیازی به آبکشی نیست. نظر شما چیه؟
سلام وقت بخیر
در کل بعد از ضدعفونی نیازی نیست شسته بشه چون قراره کاشته بشه مگر اینکه به منظور خاصی اینکار قرار باشه انجام بشه .اما به صورت عمومی نیاز نیست بذرها بعد از ضدعفونی شسته بشه.