بذر کلم یا Cabbage نیز یکی از پراستفاده‌ترین انواع بذر سبزیجات به خصوص در ایران است. مصرف بالای انواع کلم در تهیه سالاد و یا خام خوری باعث محبوبیت آن شده است. این سبزی طعم بسیار لذیذی داشته و مصرف آن همراه با سالاد اشتهای انسان را نیز زیاد می‌نماید. انواع و گونه‌های مختلفی از این بذر وجود دارند که خواص و مشخصات مختلفی نیز دارا می‌باشند. امکان کاشت بذر این گیاه در خانه و یا باغچه فراهم بوده و با رعایت برخی نکات کلیدی می‌توان به خوبی آن را پرورش داد. شکل گرد و در هم تنیده برخی از گونه‌های آن نیز کاملاً برای خانوارهای ایرانی شناس بوده و یکی از موارد مصرف روزانه آنها لقب گرفته است.

با توجه به اینکه بذر کلم دارای گونه‌های بسیار مختلفی است، زادگاه‌های مختلفی نیز دارد. تقریباً هر کدام از انواع آن در کشوری خاص کشت شده و پرورش داده شده‌اند. گیاهی که به صورت یک ساله یا دو ساله کشت می‌شود. در زبان لاتین کلم با نام Wild Cabbage شناخته می‌شود. ارتفاع ساقه‌های کلم در انواع ساقه دار آن نیز بسته به گونه‌های آن متغیر بوده و تا 90 سانتی‌متر هم می‌رسد. یکی از انواع بذر سبزیجاتی است که برای رشد نیاز به نور مستقیم خورشید در طول روز داشته و حتماً برای رشد بهینه باید این شرایط را برای آن فراهم آورید. استفاده از آن نیز محدود به فصل خاصی نبوده و در همه فصل‌ها شاهد حضور آن در سبد غذایی خانواده‌ها هستیم.

انواع بذر کلم

کلم بروکلی (Broccoli Cabbage)

یکی از پرخاصیت‌ترین انواع کلم همین بروکلی است. برای اولین بار در ایتالیا پرورش داده شده و بهترین زمان برای برداشت آن فصل پاییز یا زمستان می‌باشد. برای شناخت زمان برداشت این گونه از کلم می‌توانید به رنگ انتهای ساقه‌های آن نگاه کنید. برگ‌ها و بالای ساقه‌های بروکلی رسیده به رنگ سبز تیره یا بنفش دیده می‌شوند.

کلم بروکلی رومانسکو یا رومی (Romanesco Broccoli Cabbage)

یکی از اعجاب‌انگیزترین انواع بذر سبزیجات همین بذر کلم بروکلی رومانسکو است که به دلیل کشف آن در ایتالیا به کلم رومی نیز معروف است. این گونه از کلم به شکل بسیار خاصی رشد می‌نماید. اشکال هندسی موجود در گیاه این گونه با مقیاس‌های جالبی در کنار هم قرار گرفته و از یک زنجیره اعداد به نام نسبت‌های فیبوناچی که پر تکرارترین نظم در طبیعت است پیروی می‌نمایند.

کلم پیچ سبز (Brunswick Head Cabbage)

کلم برگ در اصطلاح به کلم پیچ نیز معروف است که نمونه‌های سبز آن به وفور یافت می‌شود. این گونه از کلم در شرایط آب و هوایی خنک بیشتر رشد کرده و دارای مواد معدنی و ویتامین‌های زیادی است.

کلم پیچ قرمز (Mammoth Red Rock Head Cabbage)

رنگ زیبای این کلم ناشی از ترکیبات لوتئین و زئاکسانتین بوده که سلامتی چشم‌ها را در مقابل اشعه ماورا بنفش تضمین می‌کند. این کلم همچنین دارای ویتامین K بالایی نیز می‌باشد.

کلم قُمری (Kohlrabi Cabbage)

اگر به دنبال یکی از غنی‌ترین انواع بذر کلم هستید، کلم قمری یا کلم سنگی می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد. به صورت کروی شکل در رنگ‌های سبز و بنفش رشد کرده و قسمتی از ساقه و برگ‌های آن به دلیل داشتن مواد معدنی زیاد استفاده می‌شود.

کلم بروکسل (Brussels Sprout Cabbage)

یکی از متفاوت‌ترین انواع کلم است که رشد کاملاً متفاوتی نسبت به سایر انواع کلم دارد. این بذر برای اولین بار در شهر بروکسل پرورش یافته و به همین دلیل به کلم بروکسل معروف است.

گل کلم (Cauliflower Cabbage)

گل کلم با رنگ‌های سفید و رنگی یکی از انواع خوش خوراک کلم است. این بذر به صورت دو ساله کشت می‌شود. البته برای مصرف خوراکی آن را به صورت یک ساله کشت می‌نمایند. سال دوم از کشت این بذر مربوط به گلدهی و بذردهی آن است. برگ‌های آن در آخر دوره رشد یک ساله از هم باز شده و از این جهت ظاهر آن با کلم پیچ کمی متفاوت خواهد بود.

خواص دارویی

کلم‌های حاوی مقادیر بسیار زیادی از انواع ویتامین‌ها مانند ویتامین A مخصوصاً در کلم بروکلی، ویتامین C و مواد معدنی مفید برای رشد بدن انسان هستند که از آنها برای مصارف درمانی نیز استفاده می‌شود. یکی از موارد مصرفی دارویی گیاه بذر کلم در خاصیت ضد سرطانی آن می‌باشد.

مراحل کاشت بذر کلم

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

ترکیبی از خاک باغچه با کمپوست می‌تواند برای رشد کلم شرایط مساعدی ایجاد نماید.

• کاشت بذرها در خاک

قبل از کاشت بذرها باید به مدت 24 تا 48 ساعت در آب خیسانده شده و سپس آنها را بسته به گونه‌هایی مختلف در فواصل استاندارد از هم بکارید.

• آبیاری و نگهداری

بذر کلم برای رشد نیاز به آبیاری روزانه دارد.

• برداشت

بسته به نوع کلم کاشته شده زمان برداشت آنها از 40 تا 150 روز متغیر است.

روش کاشت غیرمستقیم بذر کلم

کاشت بذر گیاه کلم در روش غیرمستقیم مانند روش مستقیم صورت می‌پذیرد. با این تفاوت که بذرها باید در گلدان یا ظروف مناسب کشت بذر کشت شوند. قبل از پر کردن آنها از خاک نیز بهتر است شرایط زهکشی آب را رد کف آنها ایجاد نمایید. برای این کار می‌توانید از چند سوراخ در کف آنها و یک لایه نازک سنگ ریزه قبل از ریختن خاک مناسب استفاده نمایید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر کلم

نور	6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید
دما	دمای بهینه برای رشد 10 تا 29 درجه بسته به نوع کلم متفاوت است.
خاک	خاک غنی با زهکشی مناسب
کود	کود دامی پوسیده
آبیاری	آبیاری به صورت روزانه
منطقه آب و هوایی	شرایط مختلف
فصل کاشت	همه فصول
طول دوره رشد	40 تا 150 روز بسته به نوع کلم
عادت رشدی	بوته‌ای