بذر هویج با نام انگلیسی Carrot تنوع بسیار بالایی در بین بذر سبزیجات دارد. هر چند در ایران بیشترین میزان استفاده مربوط به هویج نارنجی می‌شود، اما نمونه‌های زرد، سفید، قرمز و بنفش آن نیز وجود دارند. این بذر نه فقط در ایران بلکه در سرتاسر دنیا طرفداران بسیار زیادی دارد. خوشمزه بودن، داشتن خواص دارویی و درمانی، مواد مغذی و ویتامین‌های زیادی و امکان استفاده در برخی از غذاها از دلایلی است که باعث محبوبیت هویج در ایران و جهان شده است. اولین زمان کاشت بذر گیاه هویج به 2 تا 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. البته در آن زمان در کشورهایی مثل آلمان و سوئیس این سبزی برای مصارف دارویی به کار گرفته می‌شود و کمتر آن را می‌خوردند.

اکنون اما کشت بذر هویج بسیار گسترده‌تر شده است. 60 نوع از آن شناسایی شده و در حال کشت در مناطق مختلف جهان است. برای تشخیص هویج با کیفیت و درجه یک هم می‌توانید به پوست بیرونی و رنگ آن نگاهی بیندازید. هر چه پوست بیرونی کلفت‌تر بوده و رنگ آن نارنجی‌تر باشد، کیفیت و مواد مغذی آن بهتر خواهد بود. رنگ نارنجی هویج به دلیل وجود ماده‌ای به نام کاروتن در آن است که هر چه بیشتر باشد، هویج نارنجی‌تر دیده خواهد شد. این گیاه به صورت دو ساله کشت شده و بومی اروپا، افریقا و آسیا محسوب می‌گردد. زردک نام دیگری است که هویج را با آن صدا می‌زنند. ارتفاع ساقه‌های آن نیز از 60 تا 90 سانتی‌متری متغیر است. خود هویج نیز می‌تواند 6 تا 9 سانتی‌متر طول داشته باشد.

انواع بذر هویج

گونه‌های زیادی از هویج در جهان وجود داشته و کشت می‌شود؛ اما مهم‌ترین و اصلی‌ترین گونه‌های آن موارد زیر می‌باشند:

هویج چند رنگ (Rainbow Blend Carrot)

رنگ‌دانه‌های نارنجی آن به دلیل وجود بتاکاروتن و آلفا کاروتن در آن می‌باشد. اروپا و آسیای شرقی مهد تولید این نوع هویج در جهان می‌باشد.

هویج نانتس (Nantes Carrot)

این نوع از بذر هویج گونه زمستانی آن محسوب می‌شود. بسیار مغذی و مفید بوده و نسبت به نمونه‌های معمولی و محلی 4 برابر مواد بیشتری دارد. این نوع هویج از کشور فرانسه پا به عرصه وجود گذاشته است.

هویج نانتس کوتاه (Little Finger Nantes Carrot)

یکی از جذاب‌ترین انواع هویج در دنیا و در میان مردم هویج نانتس کوتاه است. دارای شکلی سیلندری بوده و 90 تا 110 روز برای به عمل آوری آن زمان نیاز خواهد بود. رنگ پوست و مغز آن نارنجی می‌باشد. به دلیل همگونی رشد ریشه‌ها و هم اندازه بودن می‌توان به صورت مکانیکی نیز آن را برداشت کرد.

هویج گرد اطلس (Paris Market Atlas Carrot)

این نوع هویج در اصل فرانسوی است که در قرن نوزدهم میلادی کشت می‌شده. هر چه بستر کشت هویج نسبتاً شنی و سبک‌تر باشد و عاری از سنگ‌های درشت و کلوخ باشد بهتر است. در چنین خاکی هویج‌های معمولی که عمیق‌تر رشد می‌کند به خوبی رشد می‌کنند اما در محل‌هایی که خاک نسبتاً رسی یا حاوی سنگ‌های درشت است می‌توان هویج گرد را کاشت چون هم سازگارتر است و هم ریشه آن سطحی رشد کرده و عمیق نمی‌شود. این هویج شیرین و خوشمزه را از اوایل فروردین تا اوایل آبان می‌توان کشت کرد و دمای بهینه کاشت 24 درجه سانتی‌گراد است هرچند که در دماهای کمتر و بیشتر نیز جوانه‌زنی دارد و رشد می‌کند. این هویج برای کشت در گلدان نیز مناسب است چراکه ریشه کوتاه‌تری دارد و در گلدان‌های کم عمق هم می‌توان آن را کاشت. بعد از اینکه بوته‌ها 8 تا 10 سانتی شد می‌توانید آن‌ها را تنک کنید تا جای بیشتری برای رشد مابقی هویج‌ها وجود داشته باشد.

هویج زرد (Solar Yellow Carrot)

هویج زرد بومی ایران بوده و طعم شیرین تری نسبت به سایر هویج ها دارد. این سبزی سرشار از آنتی اکسیدان، پتاسیم، مس، فولیک اسید و ویتامین B است و خواص فوق العاده ای دارد. خاصیت ضد سرطانی، پایین آورنده کلسترول، کمک به کاهش وزن و انرژی زا بودن آن تنها بخشی از خواص هویج زرد است. از هویج زرد در پخت و پز، تهیه سالاد، مربا و برای تازه خوری میتوان استفاده کرد. این هویج معمولا در زمستان برداشت میشود چون سرما میتواند به شیرین تر شدن آن کمک کند.

هویج بنفش (Purple Dragon Carrot)

هویج بنفش از نظر طعم تقریبا شبیه سایر ارقام هویج است اما رنگ آن بنفش و مغز آن نارنجیست. این هویج از ترکیب ارقام مختلف بوجود آمده و حالت نسبتا مخروطی دارد.  وجود آنتوسیانین در آن باعث شده تا به این رنگ درباید و خواص خوبی پیدا کند. از جمله خواص این هویج ضد التهاب و ضد سرطانی بودن آن است. در کاهش درد در بیماریهای عروقی مثل واریس میتواند موثر باشد. کلسترون و قند خون را به حالت قابل قبول نزدیک میکند. وجود فیبر بالا در این هویج در سلامت دستگاه گوارش موثر است و میتواند جزء سبزیجات سیرکننده قرار گیرد.

خواص دارویی

محصول بذر هویج مانند اکثر بذر سبزیجات دارای خواص دارویی بسیار زیادی است. برای برطرف کردن یبوست، آسم، تقویت قوای جنسی، تحریک روده‌ها و کبد، خارج کردن سنگ صفرا، بواسیر، بیماری‌های عصبی، امراض کلیوی و جوان‌سازی پوست از هویج استفاده می‌شود. استفاده از آب هویج حتی برای کودکانی که معده حساسی دارند می‌تواند بسیار مؤثر باشد. هویج به صورت خام، پخته، آب‌گیری و دم کرده تخم هویج به مصرف می‌رسد.

مراحل کاشت بذر هویج

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

بهترین فصل کاشت هویج در فضای آزاد بهار است. خاک‌های لیمونی یا هوموسی سبک می‌توانند شرایط رشد بهینه بذر هویج را فراهم آورند.

• کاشت بذرها در خاک

بذر هویج را در فواصل 4 تا 6 سانتی‌متری از هم و در ردیف‌هایی به فواصل 40 سانتی‌متری بکارید. عمق بهینه کاشت آنها نیز 0.5 تا 1 سانتی‌متر است.

• آبیاری و نگهداری

زمان لازم برای جوانه‌زنی بذر هویج 1 تا سه هفته است. در این مدت با احتیاط اقدام به آبیاری آنها نمایید.

• برداشت

معمولاً برای رسید هویج به حالت خوراکی به 2 تا 3 ماه بعد از کشت آنها زمان نیاز خواهید داشت.

روش کاشت غیرمستقیم بذر هویج

این روش که مراحل آن مانند روش مستقیم است، مناسب برای فصل پاییز بوده و تفاوت آن کاشت بذرها در گلدان و ظرف‌های مخصوص کشت بذر است. ظرف‌ها را پس از تهیه از کف مقداری سوراخ کرده و یک لایه نازک سنگ ریزه در کف ظرف‌ها بریزید تا شرایط برای زهکشی آب اضافی فراهم آورد. در هنگام پر کردن ظرف‌ها هم 25 سانتی‌متر بالای گلدان را خای نگه‌دارید تا مگس هویج در زمان رشد به آنها حمله نکند.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر هویج

نور	نور مستقیم خورشید
دما	دمای بهینه برای رشد 16 تا 18 درجه
خاک	خاک لومی شنی و آلی با زهکشی مناسب
کود	ازت، فسفر، پتاس
آبیاری	آبیاری به صورت روزانه
منطقه آب و هوایی	معتدل
فصل کاشت	بهار
طول دوره رشد	2 تا 3 ماه
عادت رشدی	بوته‌ای