بذر
بذر
بذر تربچه به صورت یک ساله برای استفاده خوراکی و برای تولید بذر به صورت دو ساله کشت میگردد. البته تربچه یکی از متنوعترین انواع بذر سبزیجات است. از این رو بر حسب نوع استفاده و فصل کشت باید گونه مورد نظر آن را انتخاب نمود. گذشته از خاصیتهای دارویی و فواید زیادی که برای بدن دارد، از تربچه به عنوان یک سبزی خوراکی همراه با غذا یا به صورت منفرد استفاده زیادی میشود. گونه قرمز آن که یکی از محبوبترین آن نیز میباشد، همیشه در صف اول سبزیهای خوراکی قرار داشته و جلا دهنده سبد سبزی در سفرهها است. برخلاف برخی از انواع ترب، تربچه دارای ته مزهای تند است. سنوول مادهای است که این ته مزه تند را در تربچه ایجاد مینماید.
هر کدام از انواع رنگهای آن نیز به دلیل وجود مادهای خاص شکل گرفته و یکی دیگر از دلایلی که این سبزی به همراه غذا مورد استفاده قرار میگیرد، ایجاد کمک به هضم غذاها در بدن است. بذر تربچه بومی کشور اروپایی فرانسه است. Garden Radish نامی است که در زبان لاتین این بذر به آن معروف است. برای کسانی که به کاشت این بذر در خانه یا باغچه علاقه دارند در ادامه مراحل و نکتههای کاشت آن را مرور خواهیم نمود.
انواع بذر تربچه
تربچه اسپارکلر یا دو رنگ (Sparkler Garden Radish)
یکی از انواع محبوب تربچه است. ریشه این سبزی به رنگ قرمز پر رنگی است که به طرز جالبی در انتها به سفید تبدیل میشود. طعمی عالی و ترد داشته و استفاده از آن همراه با غذا باعث اشتهای بیشتر در افراد میشود.
تربچه ایستر یا میکس (Easter Egg Garden Radish)
شکل و شمایلی شبیه به تخم مرغ داشته و در رنگهای مختلف به عمل میآید. برای اینکه تربچههای با رنگهای زیبا و جذاب در سفره خود داشته باشید، ایستر بهترین انتخاب خواهد بود.
تربچه نقلی (Cherry Belle)
شکل بسیار گرد و نقلی داشته و در میان انواع بذر سبزیجات یکی از زودرسترینها است. این بذر در 22 روز به عمل آمده و زادگاه اصلی آن نیز چین و اروپا است.
تربچه معمولی (ایرانی) (Early Scarlet Globe Garden Radish)
تربچه ایرانی یا همان تربچه قرمز یکی از محبوبترین انواع بذر تربچه در ایران است. به دلیل فواید زیادی که این سبزی برای بدن دارد، استفاده منظم آن همیشه یکی از اقلام سبد غذایی در سفره ایرانیان است. از فواید اهم این نوع تربچه میتوان به پاکسازی سیستم گوارش، سلامت کلیه و کیسه صفرا و شادابی پوست اشاره کرد.
خواص دارویی
استفاده از این سبزی برای خواص دارویی و درمانی آن نیز محبوب شده است. از سبزی تربچه برای سم زدایی معده و روده، جلوگیری از زردی، ادرار آوری، درمان سوزش ادراری، درمان بواسیر و یبوست، از بین بردن چین و چروک پوست، پایین آوردن تب، درمان نقرس و روماتیسم و همچنین برای خوشبو کردن دهان استفاده میشود. از این گذشته این سبزی حاوی مقادیر زیادی ویتامین C، فیبر، منگنز، کلسیم، سدیم، مس و ویتامین B6 است. از این رو بذر تربچه را برای استفاده درمانی نیز میتوان کشت نمود.
مراحل کاشت بذر تربچه
کاشت این بذر در دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت میپذیرد. روش مستقیم مربوط به فصل بهار بوده و روش غیرمستقیم نیز در اواخر پاییز کاربرد دارد.
روش کاشت مستقیم بذر تربچه
- بستر سازی برای کاشت
استفاده از خاک سبک و قوی بهترین شرایط را برای رشد این بذر به ارمغان خواهد آورد. باغچه را تا عمق 15 سانتیمتری شخم زده و آن را با مقداری کود دامی پوسیده مخلوط کنید.
- کشت بذرها
قبل از کاشت بذر تربچه باید 10 ساعت آن را در آب خیس کنید. سپس بذرها را در ردیفهایی به فواصل 25 تا 30 سانتیمتری و در عمق 0.5 تا 1 سانتیمتری از هم بکارید.
- آبیاری
خشک شدن خاک احتمالاً باعث بیمزه شدن این سبزی خواهد شد. از این رو بهتر است خاک این سبزی را همیشه مرطوب نگهدارید.
- برداشت
معمولاً بعد از کشت بذرها دو ماه زمان لازم برای برداشت آنها نیاز خواهید داشت. دقت کنید که اگر زمان درستی برای برداشت محصول انتخاب نکنید، احتمال پوک شدن آنها زیاد است.
روش کاشت غیرمستقیم بذر تربچه
- آماده نمودن خاک مناسب
ترکیبی از خاک برگ، کوکوپیت و پیت ماس میتواند شرایط رشد این بذر را در روش غیرمستقیم به وجود میآورد.
- فراهم سازی محل کشت
برای کشت این بذر در روش غیرمستقیم نیاز به ظروف مخصوص خواهید داشت. ته ظرفها را از قبل سوراخ کرده و یک لایه نازک سنگ ریزه برای ایجاد زهکشی مناسب در کف آنها بریزید. سپس آنها را از خاک پر کرده و خاک را به قدری آبیاری کنید که از ته گلدانها خارج شود.
- کاشت بذرها و آبیاری
برای کاشت بذر تربچه و آبیاری آنها در روش غیرمستقیم مانند روش مستقیم عمل نمایید.
نیازهای اولیه برای کاشت بذر تربچه
نور | 6 ساعت نور مستقیم خورشید |
دما | دمای بهینه برای رشد 20 درجه |
خاک | خاک سبک و مغذی با زهکشی مناسب |
کود | کود دامی پوسیده |
آبیاری | آبیاری باید به آرامی و به وسیله آبپاش صورت پذیرد. |
منطقه آب و هوایی | سرد و معتدل |
فصل کاشت | بهار، تابستان و پاییز |
طول دوره رشد | حدود یک ماه |
عادت رشدی | بوتهای |