بذر
بذر کاهو یا Lettuce طرفداران بسیار زیادی در جهان دارد. این بذر به دلیل محبوبیت بالای آن همیشه و در هر فصلی از سال کشت شده و برای مصرف به دست خانوارها میرسد. خاصیتهای بسیار زیادی داشته و مصرف آن در روشهای مختلف صورت میپذیرد. مهمترین گونه مصرف کاهو به صورت خام خوری است؛ مانند سایر انواع بذر سبزیجات میتوان بذر این سبزی را نیز هم در باغچه و هم در گلدان و یا گلخانه پرورش داد. به دلیل آسان بودن روش کشت آن نیز میتوانید در خانه نیز در یک محیط کوچک به میزان مصرف کاهو سالانه خود بذر این سبزی را کاشته و خود را از محصولات بیرونی بینیاز نمایید. روشی که میتواند هم صرفه اقتصادی داشته و هم همیشه کاهوی تازه را در دسترس شما نگه دارد.
بذر کاهو به صورت دو ساله کشت شده و در مناطق معتدل و سرد نیم کره شمالی زمین بهتر به عمل میآید و بومی همین مناطق نیز است. از این سبزی برای تهیه سالادی معروف به نام سالاد کاهو نیز استفاده شده و از این رو به طرق مختلف شاهد حضور آن در سفرههای ایرانیها هستیم. از نظر تجاری نیز این بذر یکی از انواع بذرهای پرسود برای کشاورزان میباشد.
انواع بذر کاهو
کاهو پیچ اورست (Iceberg Balmoral Lettuce)
یکی از انواع بسیار پرطرفدار کاهو است. این نوع از گونه کاهو به صورت مارپیچ رشد کرده و به دلیل برگهای خوش خوراک و تردی که دارد در تهیه سالاد نیز از آن استفاده زیادی به عمل میآید.
کاهو پیچ فردوس (Iceberg Lettuce)
گیاهی یک ساله بوده و برگهای بسیار پهنی دارد. برگهای این گونه از کاهو به صورت کاملاً متراکم به هم فشرده شدهاند و این گونه نیز یکی از موارد مهم و اصلی بذر کاهو محسوب میشود.
کاهو فرانسوی سبز (Lollo Bionda Lettuce)
به دلیل برگهای فر مانند و مجعدی که دارد به این نام معروف شده است. این گونه از کاهو خواص دارویی بسیار بالایی نیز داشته و حتی از انواع کاهوهای معمولی نیز پرخاصیتتر است. برگهای آن نیز به رنگ سبز روشن یا صورتی دیده میشود. برای اولین بار شاهد کاشت این بذر از کاهو در ایتالیا بودهایم و سپس به سایر نقاط جهان نیز گسترش یافته است.
کاهو فرانسوی قرمز (Lollo Rossa Lettuce)
کاهو فر یا فرانسوی قرمز همانند کاهو فر سبز است اما رنگ قرمز این کاهو نشاندهنده خاصیت غذایی بیشتر آن است. این کاهو سرشار از املاح معدنی، فیبر، نیاسین و انواع ویتامین ها می باشد و در واقع شبیه یک گیاه دارویی عمل میکند. برگهای نرم، طرد و فر آن باعث شده تا در انواع سالادها خودنمایی کند و برای تزئینات مواد غذایی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. کاهو فر برعکس انواع دیگر کاهو ها هنگام مصرف کامل خرد نمیشود و بصورت تکه های درشت سرو خواهد شد.
کاهو سالادی (Romaine Lettuce)
از نشانههای شناخت آن میتوان به برگهای چروکیده آن اشاره کرده که در کنار هم قرار گرفتهاند و هیچ فشاری بین آنها وجود ندارد. یکی از راحتترین کشتها را در میان انواع بذر سبزیجات، این نوع از کاهو دارد. به راحتی حتی مبتدیها هم میتوانند این نوع از کاهو را در خانه پرورش داده و برای مصرف خام خوری یا استفاده در سالاد به مصرف برسانند. رنگ برگهای این گونه از کاهو سبز تیره است.
خواص دارویی
کاهو مصارف دارویی زیادی دارد و از این رو است که استفاده از آن بسیار پرطرفدار و محبوب شده است. برای درمان سردرد، سرفه، درد معده، رفع یبوست و صفرا، هضم غذا، افزایش حجم ادرار و خون قاعدگی، درمان سوزش مجاری ادراری، خواب آوری، شادابی و لطافت پوست، کاهش فشار خون و تصفیه خود از کاهو استفاده میشود. گیاه بذر کاهو دارای ویتامینهای A، B، K و C بوده و علاوه بر آن املاح معدنی زیادی مانند ید، کلسیم، فسفر، منیزیم و مقداری مواد قندی در خود دارا میباشد.
مراحل کاشت بذر کاهو
روش کاشت مستقیم
- فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها
ترکیبی از خاک لومی با هوموس و خاک باغچه میتواند شرایط رشد این بذر را فراهم آورد. البته زهکشی مناسب برای رشد آن نیز لازم است.
- کاشت بذرها در خاک
بذر کاهو را باید در عمق 3 تا 4 سانتیمتری خاک آماده شده و در فواصل 50 سانتیمتری از هم بکارید. قبل از کشت اما بذرها باید بین دو اسفنج و در یک کیسه فریزر در طبقه پایین یخچال گذاشته و بعد از یک روز آنها را خارج و در دمای اتاق به مدت 3 هفته نگهدارید.
- آبیاری و نگهداری بذر کاهو
کاهو نیاز به آبیاری منظم و مداوم داشته و همیشه باید دارای خاک مرطوبی باشد.
- برداشت
دوره لازم برای رسیدن کاهو بسته به نوع آن 30 تا 90 روز است. در صورت برداشت محصول بهتر است آن را از فاصله 1.5 سانتیمتری بالای ریشه ببرید تا دوباره محصول داشته باشید.
روش کاشت غیرمستقیم بذر کاهو
این روش از کاشت کاهو که مناسب برای فصول سرد مانند پاییز و زمستان است، مانند روش بالا صورت میگیرد. با این تفاوت که به دلیل نبود شرایط جوی مناسب در خاک باغچه، باید از گل خانه یا خانه برای کشت آن استفاده نمایید. ظروف مناسب برای کشت بذر را تهیه نموده و سپس کف آنها را سوراخ و یک لایه نازک سنگ ریزه یا پوکه صنعتی در زیر آن بریزید. سپس آن را با خاک پر نموده و مانند دستورالعمل بالا اقدام به کشت کاهو کنید. در هر گلدان نیز میتوانید 2 تا 3 بذر کاهو بکارید.
نیازهای اولیه برای کاشت بذر کاهو
| نور | 6 ساعت نور غیرمستقیم خورشید |
| دما | دمای بهینه برای رشد 13 تا 15 درجه |
| خاک | خاک شنی رسی با مواد آلی با زهکشی مناسب |
| کود | هوموس و مواد آلی |
| آبیاری | آبیاری به صورت روزانه |
| منطقه آب و هوایی | گرم و معتدل |
| فصل کاشت | همه فصول |
| طول دوره رشد | 2 تا 3 ماه |
| عادت رشدی | بوتهای |