بذر
بذر اسفناج در شرایط آب و هوایی گرم و دارای روزهای بلند بهترین میزان رشد را دارد. این بذر بسیار مناسب کشت در خانه و گلخانه بوده و به راحتی می‌توان آن را به عنوان یک سبزی پر محصول در خانه کاشت. در میان انواع بذر سبزیجات ، اسفناج یکی از پرخاصیت‌ترین آن‌ها می‌باشد. از خاصیت‌های دارویی و درمانی این بذر همین بس که در قدیم و از زمان یونانیان ابتدا آن را برای مصارف دارویی به کار می‌بردند و سپس کم کم به عنوان یک سبزی خوراکی در میان انسان‌ها جای خود را باز نمود. یکی از مزیت‌های کاشت این بذر در خانه این است که اگر به موقع برای برداشت برگ‌های آن اقدام نمایید، احتمالاً زمانی طولانی بارده خواهد شد. این سبزی در برخی نقاط ایران و افغانستان به صورت خودرو نیز رشد می‌نماید که نشان از رشد و تکثیر آسان و بی‌دردسر آن دارد.
Spinach نام لاتین بذر اسفناج است که گذشته بسیار پرتلاطمی داشته و بررسی‌ها نشان می‌دهد که این سبزی پرخاصیت اصالتاً بومی کشور عزیزمان ایران است. گیاهی که به صورت یک ساله کشت شده و با برگ‌هایی به شکل قلب در اندازه‌های 30 تا 60 سانتی‌متر مشخص است. در کاشت این بذر ذکر یک نکته هم کاملاً ضرورت دارد. این گیاه درصد جذب بسیار بالایی داشته و هر ماده‌ای که دور و بر خود باشد را جذب می‌نماید. از این رو در مصرف مواد سمی و کودهای سمی برای رشد آن باید نهایت دقت و احتیاط به عمل آید.
اسفناج معمولی (Spinacia Oleracea Spinach)
اسفناج معمولی شناخته شده‌ترین نوع اسفناج می‌باشد و سال‌های سال است که در سبد غذایی ما وجود دارد. اسفناج معمولی ساقه ضخیمی دارد و برگ‌ها نیز بسته به رقم آن می‌توانند بسیار درشت و پهن شوند. این اسفناج مناسب برای پختن و تهیه انواع دسرها می‌باشد. عموماً برگ‌ها کشیده و حالت پیکانی دارند و به رنگ سبز تیره هستند. البته اسفناج معمولی انواع مختلفی نیز دارد و بعضی تابستانه یا پاییزه و پاکوتاه و یا پابلند نیز هستند. در هر صورت این سبزی با اینکه درواقع یک سبزی فصل سرد محسوب می‌شود امکان کاشت در فصول گرم را هم داراست.
بیبی اسفناج (Baby Spinach)
بیبی اسفناج خواص مشابه اسفناج‌های دیگر دارد اما به دلیل لطافت و نرمی که دارد و طعم خوب آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این سبزی در مدت زمان کوتاهی آماده برداشت می‌شود و معمولاً از حدود 25 روز بعد از کاشت می‌توان برگ‌های کوچک و ظریف آن را برداشت کرد. این برگ‌ها رنگ روشنی دارند و از نظر ظاهری تخم مرغی می‌باشند. برگ‌ها از بوته و سطح خاک فاصله کمی داشته و زیاد قد نمی‌کشند. طرد بودن و لطافت این نوع اسفناج باعث شده تا به عنوان یک سبزی برای تازه خوری نیز مصرف شود. البته در پخت و پز و انواع سالادها نیز قابل استفاده می‌باشد. اگرچه اسفناج معمولاً در فصل‌های سرد برداشت می‌شود اما بیبی اسفناج در بهار و تابستان نیز بازدهی خوبی از خود نشان می‌دهد.
اسفناج رونده مالابار (Malabar Spinach)
اسفناج رونده مالابار بومی مالابار هند و مناطق استوایی است و یک گیاه رونده محسوب می‌شود بنابراین می‌بایست برای آن قیم درست کنید و یا آن را در کنار چیزی بکارید تا از آن بالا روند. جالب است بدانید این گیاه در واقع اصلاً اسفناج نیست اما به دلیل شباهت به برگ‌های اسفناج و طعم شبیه به آن به اسفناج مالابار معروف شده است. در صورتی که این گیاه پخته شود طعمی شبیه به اسفناج به خود می‌گیرد و البته خواص مشابه اسفناج را نیز داراست. اسفناج مالابار در مناطق سرد یک گیاه یکساله و در مناطق گرمسیر یک گیاه چند ساله است که رشد بسیار زیادی دارد. برگ‌های این گیاه سبز تیره و ساقه آن قرمز یا بنفش است که باعث می‌شود حتی گیاه از نظر زینتی هم مورد توجه قرار بگیرد. بذر این گیاه بصورت تکی و با فاصله کشت می‌شود چون هم روندگی زیادی دارد و هم فضای نسبتاً زیادی را اشغال می‌کند.
خواص دارویی
خواص درمانی بسیار زیادی برای سبزی بذر اسفناج شمرده شده است. این سبزی به علت مواد معدنی مفید زیادی که در خود دارد برای درمان امراض بسیار زیادی در طب سنتی نیز کاربرد داشته است. یکی از اصلی‌ترین منابع برای تأمین آهن بدن همین اسفناج می‌باشد. علاوه بر آن، کلسیم، ویتامین‌های A، B و C و آنتی اکسیدان‌ها دیگر مواد موجود در برگ‌های این سبزی می‌باشند. هر چند همه انواع بذر سبزیجات مانند بذر اسفناج بسیار پرخاصیت و پر از مواد مغذی می‌باشند، اما خواص درمانی این سبزی موارد زیادی را شامل می‌گردد.
برای درمان یبوست، ورم معده، کاهش وزن، بهبود هضم غذا، کاهش کلسترول خون، سلامتی قلب، افزایش حجم شیر در مادران شیرده، ادرار آوری، پیشگیری از سرطان معده، روده بزرگ، رحم و حنجره، تقویت استخوان‌ها و عضلات، اشتهاآوری، درمان کک و مک صورت و کاهش خطر سکته قلبی می‌توان از سبزی اسفناج استفاده کرد. برای مصارف خوراکی هم این سبزی هم برای خام خواری و هم برای پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل کاشت بذر اسفناج
کاشت این بذر نیز به دو صورت در هوای آزاد و در خانه‌ها و در ظروف مخصوص امکان‌پذیر می‌باشد. مراحل کاشت در این دو روش به ترتیب زیر می‌باشند:
کاشت مستقیم اسفناج
- آماده سازی بستر خاک
ترکیبی از خاک باغچه با کود دامی و ماسه می‌تواند شرایط رشد ایده‌آل برای این بذر را فراهم آورد. البته قبل از آن باید مکانی را در باغچه پیدا کنید که 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید را داشته باشد. برای رشد بهتر آن نیز بهتر است تا عمق 30 سانتی‌متری خاک باغچه را شخم زده و زیر و رو نمایید.
- کاشت بذر اسفناج
ردیف بندی باغچه برای کاشت این بذر بایستی با فاصله‌های مناسب صورت گیرد. 40 تا 50 سانتی‌متر فاصله هر دو ردیف از هم و 5 سانتی‌متر فاصله بذرها از هم شرایط مناسب کاشت این بذر می‌باشد. عمق 2 تا 4 سانتی‌متری هم برای این امر کافی خواهد بود.
- آبیاری
در زمان قبل از جوانه‌زنی حتماً باید احتیاط نمایید تا بذرها در زمان آبیاری جابجا نشوند و بعد از آن نیز بسته به نوع آب و هوای منطقه 2 تا 3 بار آبیاری در هفته برای آن کافی خواهد بود.
- برداشت محصول
6 تا 8 هفته زمان برای برداشت برگ‌های اسفناج از وقتی که آن را می‌کارید لازم است. در این فاصله اندازه برگ‌ها به 7 تا 10 سانتی‌متری خواهد رسید.
روش کاشت غیرمستقیم بذر اسفناج
کاشت به روش غیرمستقیم این بذر تقریباً مشابه با مراحل کاشت به روش مستقیم است. با این تفاوت اصلی که باید برای کاشت آن ظروف مناسب فراهم آورید. ته این ظرف‌ها را نیز سوراخ نمایید و یک لایه نازک سنگ ریزه در کف آن بریزید تا شرایط زهکشی خاک نیز در آن فراهم آید. برای حفظ رطوبت خاک در فصول سرد نیز می‌توانید تا زمان جوانه‌زنی بذرها از یک پلاستیک شفاف سوراخ دار گنبدی روی گلدان استفاده کنید تا خاک رطوبت خود را حفظ نماید.
نیازهای اولیه برای کاشت بذر اسفناج
| نور | 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید |
| دما | دمای بهینه برای رشد جوانه‌ها 20 تا 40 درجه و مناسب برای فصل خنک |
| خاک | خاک عمیق دارای بافت متوسط |
| کود | کود دامی پوسیده |
| آبیاری | 2 تا 3 بار در هفته |
| منطقه آب و هوایی | سرد و معتدل |
| فصل کاشت | اواخر مهر تا اواخر آبان |
| طول دوره رشد | 6 تا 8 هفته |
| عادت رشدی | بوته‌ای |