بذر افرا با نام Acer به دلایلی یکی از جذابترین انواع بذر درخت است. این درخت در حالت طبیعی بسیار زیبا است. حال اگر به صورت بونسای کشت شود، زیبایی آن چندین برابر خواهد شد. کسانی که در زمینه کشت و تجارت درخت بونسای فعالیت داشته و به دنبال خلق بهترینها در این زمینه هستند، بذر این درخت میتواند یک انتخاب ایدئال و تضمینی برای موفقیت آنها باشد. تجارت بونسای در چند سال اخیر هم در ایران و هم در جهان تبدیل به یک تجارت پر سود شده است. داشتن خلاقیت در این عرصه میتواند زیبایی کار یک باغبان را نشان دهد. انواع بسیار زیادی از بذر افرا نیز وجود داشته و کشت میشوند که هر کدام ویژگیها و مشخصات ساختاری خاص خود را دارند. برخی از این نمونهها به عنوان یک گیاه آپارتمانی زیبایی منحصر به فردی به همراه دارند.
با توجه به وجود تنوع بالای بذر افرا انتخاب یک مکان به عنوان زادگاه اصلی آن کمی سخت است. البته درصد بالایی از گونههای آن بومی آسیا هستند؛ اما در اروپا، آفریقا و آمریکای شمالی نیز شاهد رشد نمونههایی از این درخت هستیم. کاشت بذر درخت جذابیتهای خاص خود را دارد. مخصوصاً اگر بذر یک درخت عالی را نیز انتخاب کرده باشید. افرا در حالت طبیعی تا 30 متر رشد مینماید؛ اما رشد آن بسیار کند بوده و نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد. در این درخت شاهد ایجاد گلهای کوچک سبز و زردی هم هستیم که به زیبایی آن افزوده است. در ادامه با مهمترین گونههای افرا آشنا شده و روش کشت آن را نیز مرور خواهیم نمود.
انواع بذر افرا
افرا پلانتانید (Platanoides)
یکی از انواع پرطرفدار و البته گسترده افرا در جهان است. از این نوع افرا برای زیباسازی آپارتمانها نیز میتوان استفاده نمود. با توجه به قابلیت بونسای شدن آن و شکل و شمایل جذابی که دارا میباشد، تبدیل به یکی از محبوبترین انواع افرا شده است. ارتفاع رشد آن بین 8 تا 15 متر متغیر است. گل دار بوده و تنهای به رنگ خاکستری و یا قهوهای ایجاد مینماید. برگهای دندانهدار آن نیز هر کدام 5 تا 7 لبه دارا میباشند. به آن نهر افرا نیز میگویند.
افرا روبروم (Rubrum)
امکان بونسای کردن این گونه از افرا نیز وجود دارد. رنگهای بسیار زیبای برگهای آن صحنهای بیبدیل در طبیعت ایجاد مینماید. به این راحتیها نمیتوان از زیبایی این افرای متعلق به آمریکای شمالی گذشت. ارتفاع رشد آن نیز از 12 تا 18 متر متغیر است. این نوع افرا به دلیل رنگ برگهای آن افرای قرمز نیز شهرت دارد.
افرا پالماتوم (Palmatum)
هر چند نمونههای این گونه از بذر افرا در سرتاسر جهان گسترش یافته و پرورش مییابد، اما در اصل بومی ژاپن، چین و شرق آسیا محسوب میگردد. به دلیل رنگ برگهای آتشین و سرخ زیبای خود بسیار مشهور و محبوب شده و زیبایی بسیار زیادی در محیط پیرامون خود ایجاد میکند. به آن افرای سرخ نیز میگویند.
افرا پالماتوم اتراب (Palmatum Orangeola)
این گونه از افرا نیز رنگ بسیار زیبا و شادی دارد. بومی شرق آسیا و کشورهای چین، ژاپن و کره محسوب میگردد. این گونه از افرا نیز امکان کشت به صورت بونسای را داشته و از آن برای تزئین آپارتمانها نیز میتوان استفاده نمود.
افرا جینانلا (Ginnala)
از انواع افرای بسیار زیبا میباشد که معمولاً ارتفاع کمی هم داشته و رشد ارتفاعی خیلی زیادی نسبت سایر انواع گونههای افرا نخواهد داشت. این بذر نیز بومی آسیای شرقی بوده و در روسیه و مغولستان و کره نیز کشت میشود. زرد، قرمز و سبز نیز رنگ گلهای این گونه از بذر درخت افرا میباشند.
مراحل کاشت بذر افرا
روش کاشت مستقیم
- فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها
خاکهای غنی و حاصلخیز با زهکشی مناسب شرایط لازم را برای رشد بذر درخت افرا ایجاد مینمایند. البته میتوان از خاکهای لومی و پیت ماس نیز استفاده نمود.
- کاشت بذرها در خاک
ابتدا باید بذر درخت افرا را برای جوانهزنی آماده نمایید. این مرحله کمی زمانبر خواهد بود. بذر درخت را ابتدا در یک ظرفی که گرما را حفظ مینماید قرار داده و آب گرم با دمای بیشتر از 44 درجه در آن بریزید. بذرهای درخت باید به مدت 24 تا 48 ساعت در این آب باقی بمانند و سپس آنها را از آب خارج نموده و با مقداری کوکوپیت مخلوط کنید. مخلوط حاصل شده را در یک پلاستیک قرار داده و چند سوراخ روی آن ایجاد نمایید تا هوا به داخل پلاستیک راه یابد. در هر پلاستیک قرار دادن 20 بذر کافی خواهد بود. زمان لازم برای جوانهزنی بذر افرا 40 تا 120 روز است و تمام این مدت بذرهای داخل پلاستیک باید در یخچال باقی بمانند و هر کدام که در این دوره جوانه زد از پلاستیک خارج میشود.
هر چند روز به محتویات پلاستیک سر زده و بذرهای خراب و فاسد را از آن خارج نمایید. بعد از جوانهزنی بذرها آنها را به مزرعه انتقال داده و در عمق 1 تا 3 سانتیمتری خاک و به فواصل 1.5 تا 2 متری از هم بکارید.
- آبیاری و نگهداری از بذر افرا
در ابتدای کاشت خاک بذرها همیشه باید مرطوب باقی بماند. بعد از کمی رشد نیز اجازه دهید تا خاک کمی خشک شده و سپس آبیاری کنید. دقت کنید که برای جلوگیری از ایجاد قارچ از آب دهی به ساقهها و برگهای نهال خودداری نمایید.
روش کاشت غیرمستقیم بذر افرا
این روش نیز مشابه با روش مستقیم صورت میپذیرد. با این تفاوت که بذر افرا پس از خیس خوردن در آب، به خاک گلدان با شرایط زهکشی مناسب انتقال داده شده و در برای جوانهزنی در این ظروف پرورش مییابد.
نیازهای اولیه برای کاشت بذر افرا
نور | سایه یا نیم سایه |
دما | دمای بهینه برای رشد جوانهها 20 تا 24 درجه |
خاک | خاک سبک با زهکشی مناسب |
کود | کود دامی پوسیده و کمپوست |
آبیاری | هفتهای یک بار در گلدان و 2 تا 3 بار در مزرعه |
منطقه آب و هوایی | گرم و معتدل |
فصل کاشت | بهار و پاییز |
طول دوره رشد | دائمی |
عادت رشدی | بونسایهای آن به شکل درختچهای |
عارف –
سلام برای جوانه زنی گفتید با کوکوپیت مخلوط کنیم بعد از جوانه زنی چه خاکی برای گلدان مناسب هست؟ ممنون
تاجیک –
سلام وقت بخیر
برای ابتدای کاشت کوکوپیت یا مخلوط کوکوپیت و پیتماس میتونه خوب باشه
وقتی جوانه ها بزرگتر شدن و خواستید انتقال بدید میتونید از مخلوط خاک برگ،کوکوپیت یا پیت ماس، خاک باغچه یا ماسه سبک، ورمی کمپوست استفاده کنید یا از بسترهای آماده کاشتی که حاوی این موارد هستند میتونید استفاده کنید.