بذر اسطوخودوس

بذر اسطوخودوس یکی از انواع بذر گیاهان دارویی بومی ایران می‌باشد که از سال‌های بسیار دور در طب سنتی برای معالجه و درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این بذر دارای گیاهی با گل‌های بسیار زیباست که زیبایی آن به قدری است که حتی در تزئین پارک‌ها و مناطق سبز و حاشیه راه‌ها هم می‌توان از آن استفاده نمود. اگر شما یک مزرعه از بذر این گیاه را داشته باشید، احتمالاً صاحب یک مکان گردشگری زیبا هم خواهید بود که می‌توانید از آن به عنوان یک فرصت تجاری نیز استفاده نمایید. استفاده از این بذر به عنوان یک بذر گیاهان دارویی در کشورهای با قدمتی مانند چین و هند نیز رواج داشته و آنها نیز به خواص باورنکردنی این گیاه پی برده‌اند. در ایران گیاه بذر اسطوخودوس به صورت خودرو در برخی مناطق رشد کرده و مشاهده می‌شود.

Lavander نام لاتین گیاه اسطوخودوس است که بومی ایران، هند، چین، انگلیس و کانادا محسوب می‌شود. در مغازه‌های عطاری شهر علاوه بر گیاه خشک شده آن می‌توانید دمنوش‌های کیسه‌ای آن را نیز مشاهده نمایید. تجارت بذر گیاهان دارویی و دمنوش‌های آنها به دلیل خاصیت‌های درمانی بسیار بالایی که دارند، بسیار تجارت پرسودی است. بذر اسطوخودوس به صورت چند ساله رشد کرده و علاوه بر خاصیت‌های درمانی دارای بو و عطر بسیار مطبوعی نیز هست. به نوعی که از اسانس آن در صنایع عطر سازی و لوازم بهداشتی نیز استفاده می‌شود. گیاه اسطوخودوس در هوای گرم کشت شده و نسبت به هوای خیلی سرد و یخبندان کاملاً حساس است و قابلیت‌های خود را در چنین هوایی از دست می‌دهد.

خواص دارویی و خطرات مصرفی

در موارد زیر می‌توان از خاصیت دارویی و درمانی گیاه بذر اسطوخودوس استفاده نمود:

• درمان استرس و اضطراب: ترکیبات آلی موجود در گیاه اسطوخودوس با دو روش مصرف موضعی و استفاده از دمنوش‌های آن می‌تواند اضطراب و استرس را از وجود و روحیه هر کسی پاک نماید. بسیاری از افرادی که به این بیماری‌ها دچار هستند، روزانه یک فنجان چای اسطوخودوس تجویز می‌گردد.
• درمان بی‌خوابی: یکی از بزرگترین مشکلات زندگی ماشینی و استفاده از تکنولوژی‌های مدرن و به روز اختلال در خواب افراد درگیر با این مسائل است. افکار منفی و مشکلات زندگی نیز یکی دیگر از دلایل به هم خوردن نظم خوابی در افراد است که استفاده از دمنوش اسطوخودوس می‌تواند درمانی برای آن باشد.
• زیبایی پوست و مو: پوست یکی از حساس‌ترین اعضای بدن است که همیشه در معرض بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس و… است. بذر اسطوخودوس برای این بیماری‌ها هم می‌تواند مثمر ثمر باشد. با استفاده از اسپری اسطوخودوس می‌توانید این بیماری‌ها را از خود دور کرده و از پوست خود مراقبت کنید. علاوه بر این شامپوی اسطوخودوس نیز می‌تواند جلوی ریزش موهای شما را گرفته و موهایی شاداب و سرحال برای شما ایجاد نماید. حتی استعمال گل‌های خیس این گیاه نیز می‌تواند همچنین اثری را ایجاد نماید.
• پیشگیری از بیماری‌های قلبی: عصاره اسطوخودوس حاوی مقادیر قابل توجهی از آنتی‌اکسیدان‌ها است. استفاده از آن می‌تواند برای پیشگیری از بیماری‌ها و حملات قلبی در بدن انسان تاثیرگذار باشد.
• پیشگیری از بیماری‌های گوارشی: از چای اسطوخودوس یا جویدن برگ آن برای از بین بردن باکتری‌ها و مواد مضر موجود در روده نیز استفاده می‌شود. نفخ، درد و گرفتگی شکم و ناراحتی‌های معده با این روش درمانی از بین خواهند رفت.
• ضدالتهاب و ضدعفونی کننده: خاصیت گیاه بذر اسطوخودوس تمامی ندارد. استفاده از برگ‌های خرد شده آن می‌تواند به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده عمل نماید. از آن برای خاصیت ضدالتهابی نیز در طب سنتی استفاده می‌شود.

البته مصرف اسطوخودوس یک نکته دیگری نیز دارد. این بذر از خانواده نعناعیان است. از این رو کسانی که به نعناع و خانواده آن حساسیت داشته باشند، با مصرف اسطوخودوس دچار مشکلاتی خواهند شد. امکان ابتلا به یبوست، سر درد و افزایش اشتها از جمله عوارضی است که این افراد دچار آن خواهند بود.

مراحل کاشت بذر اسطوخودوس

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

ترکیبی از خاک باغچه با ماسه و کود دامی پوسیده می‌تواند شرایط رشد مناسبی برای بذر اسطوخودوس فراهم آورد.

• کاشت بذرها در خاک

بذرها را قبل از کاشت، به مدت 24 ساعت در آب خیس کرده و سپس آنها را روی خاک بپاشید. یک لایه نازک کود دامی نیز می‌توانید روی بذرهای پاشیده شده بریزید.

• آبیاری و نگهداری از بذر اسطوخودوس

آبیاری بذرها را با احتیاط و با آب پاش انجام دهید تا مبادا آسیبی به آنها وارد شود.

• برداشت

بعد از گلدهی که معمولاً یک سال بعد از کشت بذرها است، می‌توانید برای برداشتن محصول اسطوخودوس اقدام نمایید.

روش کاشت غیرمستقیم بذر اسطوخودوس

این روش نیز مشابه با روش بالا است. در این روش به جای کشت بذرها در زمین باید آنها را در ظروف و گلدان‌های مخصوص کشت بذر گیاهان دارویی بکارید. استفاده از گلدان‌های 30 تا 40 سانتی‌متری برای کشت این بذر کافی است. ته ظروف را از قبل سوراخ کرده و یک لایه نازک پوشال بادام زمینی یا سنگ ریزه و یا حتی ماسه بریزید تا شرایط برای زهکشی آب اضافی آنها فراهم آید. سپس می‌توانید بذرها را در عمق 0.5 سانتی‌متری خاک بکارید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر اسطوخودوس