تشخیص آفت در گیاهان

تشخیص آفت در گیاهان همیشه با دیدن آفت میسر نیست. گاهی آفات بیش از حد کوچک هستند و نمی‌توان آنها را به خوبی دید. در این مواقع باید از روی اثراتی که روی گیاه می‌گذارند و تغییراتی که در فرم ظاهر، رنگ و شکل گیاه ایجاد می‌کنند، شناخته شوند. البته هر تغییری هم مربوط به آفت نیست و در مواردی کمبود مواد غذایی نیز می‌تواند منجر به ایجاد علائمی در گیاه و برگ‌ها و حتی میوه‌های آن شود. پس قبل از هر چیز با دقت گیاه خود را بررسی کنید و از تغذیه صحیح و منظم گیاهان خود مطمئن شوید. در هر صورت هر چه زمان تشخیص کوتاه‌تر باشد درمان موفقیت آمیز تر خواهد بود. در بعضی موارد به دلیل عدم درمان به موقع گیاه عملاً از دست می‌روند.

زخم، سوراخ و خوردگی

یکی از واضح‌ترین علائم وجود آفت دیدن زخم یا سوراخ یا خوردگی در برگ و ساقه گیاهان است. زخم‌ها عموماً بصورت خشک هستند. گاهی گیاهان در گلخانه‌ها دچار آفت می‌شوند ولی با سم‌پاشی بیماری آنها کنترل و درمان شده است اما اثر زخم‌ها در برگ‌های قدیمی‌تر باقی می‌ماند و در زمان خرید هم این زخم‌ها هستند که در این صورت برای اطمینان بهتر است گیاه بررسی شود و معمولاً مشکلی نیست اما اگر هنگام خرید در برگ‌های جوان و تازه باز شده زخم و خوردگی بود نشان می‌دهد احتمالاً آفت فعالی دارد. بطور کلی اگر پس از مدتی تعداد زخم‌ها افزایش یافت یا گیاه از ابتدا زخمی نداشت و بعد از خرید و در منزل این زخم‌ها به وجود آمد می‌توانید نتیجه بگیرید گیاه یک آفت فعال دارد. در این صورت با توجه به علائم می‌توان درمانی را انتخاب یا از سموم لازم استفاده کرد.

ترشحات براق

بهترین و آسان‌ترین علامت تشخیص آفت در گیاهان ترشحات براق روی برگ گیاه است. این قطرات ریز عسل مانند که چسبنده هم هستند در واقع مدفوع آفت می‌باشد که از خود برجای می‌گذارد. با دیدن این ترشحات یقین کنید که آفت به گیاه شما حمله کرده است. معمولاً اگر تنها عسلک دیده شود و نوع آفت قابل تشخیص نباشد از آفت‌کش‌هایی مثل کنفیدور یا دیازینون یا مالاتیون بصورت تشخیصی استفاده می‌شود که معمولاً تأثیر خوبی در از بین رفتن آفات دارند. اگر نوع آفت هم مشخص شد طبیعتاً از سمی که مورد نیاز است استفاده خواهد شد. البته سعی کنید قبل از شروع دوره سم‌پاشی یکبار خوب برگ‌ها را دستمال بکشید و عسلک‌ها را پاک کنید. این کار هم کمک می‌کند سم‌پاشی تأثیر بهتر و بیشتری داشته باشد و هم باعث می‌شود تا بعد از سم‌پاشی بهتر نتیجه درمان را تشخیص دهید.

تار و اثر سوزنی

یکی از شایع‌ترین آفات گیاهان زینتی کنه تار عنکبوتی است. مشاهده تارهای بسیار ظریف و حریر مانند روی گیاه یا هر نقطه از برگ یکی از واضح‌ترین علامت تشخیص آفت در گیاهان است. گاهی روی این تارهای پرز مانند حشرات بسیار ریز سفید دیده می‌شود که همان کنه‌ها هستند. این حشرات با مکیدن شیره گیاهان باعث بی‌حالی برگ‌ها و زرد شدن نقطه‌ای آن‌ها می‌شوند و گاها اثرات سوزن مانندی از خود بجای می‌گذارند.

با افزایش تعداد کنه‌ها و عدم درمان صحیح درنهایت برگ‌ها و گیاه خشک می‌شود. کنه‌های تارعنکبوتی به خشکی علاقه دارند و به برگ‌های غبار گرفته بیشتر حمله می‌کنند بنابراین همیشه برگ‌ها را تمیز نگه دارید و رطوبت گیاه را بالا ببرید و گهگداری گیاهان مستعد این بیماری را غبار پاشی کنید. برای درمان کنه تارعنکبوتی معمولاً از کنه‌کش‌هایی مثل آبامکتین استفاده می‌شود. اگر کنه‌ها در مراحل اولیه باشند و هنوز طغیان نکرده باشند از سموم ارگانیکی مثل پالیزین یا تنداکسیر نیز می‌توان استفاده کرد.

توده‌های پنبه مانند یا لکه‌های برجسته

اغلب کسانی که از گیاهان مراقبت می‌کنند حداقل یکبار با شپشک‌ها روبرو شده‌اند. شپشک‌ها انواع مختلفی دارند که مهمترین آن‌ها شپشک آرد آلود و شپشک سپردار هستند. شپشک‌های آرد آلود از خود ترشحاتی پنبه مانند تولید می‌کنند و به رنگ سفید می‌باشند. این حشرات وقتی خیلی ریز هستند بصورت ذرات سفید پراکنده دیده می‌شوند و گاهی با لکه‌های رسوب املاح روی برگ‌ها نیز اشتباه گرفته می‌شوند. اگر لکه‌های برجسته‌ای دیدید که با ناخن یا جسم خارجی دیگری کنده شده حتی به سختی، این می‌تواند یکی از انواع شپشک‌های سپردار باشد. تمامی شپشک‌ها با مکیدن شیره گیاه از رسیدن مواد غذایی و آب به اندام‌های گیاه جلوگیری می‌کنند و منجر به زرد شدن و ریزش برگ خواهند شد و در شرایط حاد گیاه را کامل از بین می‌برند.

تشخیص آفت در گیاهان هر چه زودتر انجام شود گیاه بهتر به درمان جواب می‌دهد خصوصاً در رابطه با شپشک‌ها. برای درمان این آفات مزاحم ابتدا تا حد امکان گیاه را تمیز و پاکسازی کنید و اگر برگ و ساقه‌ای بیش از حد و غیرقابل کنترل به آفت گرفتار شده بود آن برگ و ساقه را نیز می‌توانید جدا کنید. درنهایت یک دوره سم‌پاشی با سم کنفیدور معمولاً گیاه را درمان می‌کند. این دوره را می‌توانید سه وعده با فاصله سه روز در نظر بگیرید که البته دستورات مختلف دیگری نیز ممکن است در صورت نیاز استفاده شود.