نگهداری از ساکولنتها برای بعضی افراد بسیار ساده و برای بعضی افراد کار مشکلی است. بسیار شنیدهاید که اغلب افراد ادعا میکنند که دست من برای این گیاه خوب نبوده و همیشه بعد از خرید ساکولنتها با گذشت مدتی از بین میروند. دوستان دقت کنید که خرابی این گیاهان فانتزی و زیبا فقط و فقط به دلیل شرایط نامناسب، بیماری یا کمبود در نیازهای آنهاست نه چیز دیگر. قبل از خرید یک ساکولنت اول بررسی کنید که آیا در منزل محیط مناسب نگهداری آن را دارید یا خیر؟ یا آیا میتوانید چنین محیطی را فراهم آورید؟ در صورتی که جواب مثبت بود بعد اقدام به خرید کنید چون در غیر این صورت ساکولنتهای خریداری شده مدت زیادی در منزل شما دوام نخواهد آورد.
شرایط نوری مورد نیاز
اولین نکته در نگهداری از ساکولنتها نور خوب میباشد. نور خوب به این معنا که در طول روز بسته به نوع، اندازه، نیاز گیاه و شرایط محیط از یک تا چند ساعت نور آفتاب مستقیم به گیاه برسد. چنانچه قبلاً هم گفتیم اگر برای ساکولنتها فقط نور غیرمستقیم فراهم باشد یا محیط کم نور باشد این گیاهان رشد علفی پیدا کرده، باریک و شکننده میشوند و در این حالت مستعد انواع بیماریها و مشکلات هستند و به مرور میتواند منجر به خرابی آنها شود.
دقت کنید مدت زمان نور آفتاب بسته به نوع و سایز گیاه و همینطور شدت تابش در فصول مختلف و در محیطها و دماهای مختلف ممکن است متغیر (کمتر یا بیشتر) شود. این میزان از نور مستقیم را با توجه به نیاز گیاه برآورد کنید چون تابش بیش از اندازه برای بعضی از ساکولنتها منجر به سوختگی میشود و تابش بسیار کم هم ممکن است نیاز بعضی از ساکولنتها را بطور کامل برطرف نکند.
آبیاری و رطوبت برای ساکولنتها
تجربه نشان داده وجود رطوبت در رشد و شادابی ساکولنتها بسیار مؤثر است البته رطوبت غیرمستقیم یعنی رطوبت محیط اطراف گیاه که از راههایی مثل درست کردن جزیره یا قرار دادن گیاه در محیطهای مرطوب گلخانهای میتوان آن را تا حدی فراهم آورد. البته کمبود رطوبت لزوماً باعث مشکل نمیشود اما اگر تأمین شود کیفیت رشد و شادابی بالاتر خواهد رفت. بسیار دیدهایم که در اقلیمهای مرطوب مثل شمال کشور کاکتوسها و ساکولنتها چه خوب رشد میکنند حتی با وجود دمای بالا، این به خاطر تأثیر رطوبت محیط است. در مورد آبیاری نیز باید گفت بین دو وعده آبیاری حتماً باید خاک خشک شود زیرا خیس ماندن خاک یا رطوبت بیش از حد در عمق خاک منجر به پوسیدگی یا بیماری قارچی میشود. پس مراقب آبیاری این گیاهان دوست داشتنی باشید.
خاک مناسب برای ساکولنتها
بستر کاشت مناسب ضامن رشد بهتر در ساکولنتها میشود. نگهداری از ساکولنتها در خاکهای بیش از حد رسی و سفت به خاطر جذب و خیس ماندن بیش از حد آب مناسب نیست. از طرفی کاشت ساکولنتها در خاکهای صرفاً شن و ماسهای بدون هیچ خاک مکمل دیگری باعث میشود آب و مواد غذایی به اندازه نیاز توسط ریشهها جذب نشود و به سرعت از دسترس گیاه خارج شود. میتوان گفت بهتر است خاک ساکولنتها مخلوطی از خاک کاکتوس (شن و ماسه) و خاک برگ یا خاک باغچه باشد که هم زهکش خوبی داشته باشد و هم کمی مواد غذایی و آب کافی در اختیار ریشهها قرار گیرد. به این ترکیب اگر 15 تا 20 درصد هم ورمی کمپوست اضافه شود بسیار ایده آل است. به یاد داشته باشید زهکش انتهای گلدان هم چک شود تا آب اضافی به راحتی بتواند خارج شود.
آیا ساکولنتها به تغذیه نیاز دارند؟
در نگهداری از ساکولنتها تغذیه نقش مهمی دارد. مواد غذایی درون خاک خیلی زود به پایان میرسد و ما باید بصورت کود دهی این مواد غذایی را در اختیار گیاه قرار دهیم. ساکولنتها و هر گیاه گوشتی دیگر برای رشد با کیفیت و رسیدن به ضخامت مناسب به پتاسیم بیشتری نیاز دارند پس باید از کودهایی با درصد پتاسیم بیشتر استفاده کنیم. برای این گیاهان میتوان از کود کاکتوس یا کود 36-12-12 یا انواع کودهای پتاسیم بالا هر دو هفته یکبار در فصول رشد از بهار تا اوایل پاییز استفاده کرد. در کنار این کود و برای تکمیل شدن تغذیه بهتر است از کود هیومیک اسید نیز هر 45 الی 50 روز یکبار استفاده کرد تا جذب مواد غذایی بالاتر رود و ریشهها فعالتر شوند. با توجه به ظرافت ساکولنتها میتوانید محلول آماده شده را کمی رقیقتر از حد توصیه شده هم آماده کنید.
توضیحات تکمیلی در رابطه با ساکولنتها
مهمترین دلایل خرابی یک ساکولنت در منزل در درجه اول کم نوری و آبیاری بیش از حد است بنابراین با تنظیم درست این دو عامل برحسب نیاز گیاه میتوان خرابی ساکولنتها را تا 70 درصد کاهش داد. البته این گیاهان به دلیل بافت گوشتی و پر آبی هم که دارند بسیار مورد توجه آفات هستند و اغلب در طول دوره رشد خود به یک یا دو نوع آفت گرفتار میشوند که بهتر است همیشه گیاه را پایش کنید تا در صورت دیدن اولین نشانههای بیماری یا آفت به موقع درمان صورت گیرد. برخی از آفات شایع ساکولنتها عبارتاند از:
شپشک آرد آلود، شپشک سپردار، کنه تارتن. به غیر از آفات، بیماریهای قارچی نیز وجود دارند که اغلب منجر به سیاه یا قهوهای شدن و لهیدگی در برگها و ساقهها میشوند که میتوان گفت اولین قدم برای جلوگیری از بروز آنها آبیاری صحیح و تغذیه منظم است. تغذیه منظم استقامت گیاه را بالا برده و باعث میشود که آفات و بیماریها کمتر بر آن غلبه کنند.