بابا آدم یک گیاه چالش برانگیز میباشد و اغلب افراد برای نگهداری بابا آدم در خانه با مشکل مواجه میشوند. این گیاه زیبا بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا است و در این مکانها به عنوان گیاه بیرونی نیز کشت میشود. به دلیل برگهای درشتی که دارد به گوش فیل هم معروف است که البته انواع مختلف و در اندازه و رنگهای متفاوتی یافت میشوند. بابا آدم در منازل بیشتر از کمبود رطوبت رنج میبرد و همین عامل زمینهساز بیماری و عدم شادابی آن میشود. بابا آدم برای انسان و حیوانات سمی است و نباید خورده شود. به یاد داشته باشید در صورت زرد شدن برگهایی پایینی آنها را جدا کنید تا روند برگ دهی جدید سریعتر انجام گیرد.
نور و دما
این گیاه به نور غیرمستقیم اما زیاد نیازمند است. آفتاب مستقیم میتواند برگهای آن را بسوزاند. در محیط بومی خود اغلب در جنگلهای استوایی و در پناه درختان دیگر زندگی میکند بنابراین نور آفتاب کمی به آن میرسد. پس در منزل و ادارات بهتر است نزدیک به یک پنجره و در نور غیرمستقیم نگهداری شود. نگهداری بابا آدم در دمای بین 18 تا 29 درجه سانتیگراد انجام میشود. دقت کنید دما در محل نگهداری زیر 15 درجه نرود چون در اینصورت گیاه به رکود رفته و اگر دما خیلی پایینتر هم بیاید احتمال آسیب دیدگی وجود دارد. در هر صورت دو عامل دما و رطوبت با هم رابطه مستقیم دارند و با بالا رفتن دما باید رطوبت را نیز افزایش داد.
آبیاری و رطوبت بابا آدم
در مورد آبیاری این گیاه بحثهای زیادی وجود دارد اما با توجه به رطوبت دوست بودن آن بهتر است خاک خشکی کامل و طولانی را تجربه نکند. در واقع در آبیاری تعادل برقرار شود خاک نباید به شدت خیس بماند و از طرفی خشکی کامل نیز پیشنهاد نمیشود. هر وقت 5،4 سانت از سطح خاک (معادل 25 تا 30 درصد سطح خاک) خشک شد و احساس کردید خاک تا حدی رطوبت را از دست داده آبیاری را مجدد انجام دهید. به یاد داشته باشید این گیاه رطوبت بالای 60 درصد نیاز دارد و همین رطوبت کافی میتواند در زمان کمبود آبیاری گیاه را از آسیب مصون کند.
پس رطوبت محیطی را جدی بگیرید. با توجه به اینکه در نگهداری بابا آدم همیشه اغلب با بیماریهای قارچی روبرو هستیم بهترین گزینه ایجاد رطوبت غیرمستقیم است. برای این منظور معمولاً از روش ایجاد جزیره در زیر گلدان و یا دستگاه بخور سرد استفاده میشود؛ اما در صورت تمایل به غبار پاشی نیز هفتهای دو یا سه بار انجام و زیاده روی نشود چون اگر غبار پاشی به آبپاشی تبدیل شود با خیس ماندن برگها بیماری قارچی بهتر فرصت رشد پیدا میکند.
خاک و کود دهی
نگهداری بابا آدم معمولاً در اغلب گلخانهها در خاک برگ یا مخلوط خاک برگ با مقدار کمی خاک ماسه ریز و سبک و کمی زغال انجام میشود. در گلدان مخلوط خاک برگ، خاک باغچه، ماسه سبک و ورمی کمپوست پیشنهاد میشود و میتوان مقدار بسیار کمی زغال نیز به این بستر اضافه کرد. در هر صورت این بستر کشت باید تخلخل نسبتاً خوبی داشته باشد تا آب اضافی بهخوبی تخلیه شود. کود دهی این گیاه نیز بهتر است با کود ان پی کا نظیر کود 20-20-20 هر 2 الی 4 هفته یکبار انجام شود.
پی اچ مناسب این گیاه 5.5 الی 6.5 است بنابراین کود هیومیک اسید هر 2.5 ماه یکبار میتواند تأثیر خوبی روی گیاه داشته باشد. به منظور خوش رنگتر شدن و افزایش شادابی و رفع کمبودهای بیشتر کود آهن 30 الی 45 روز یکبار و کود میکرو دو ماه یکبار نیز پیشنهاد میشود. میتوانید برای تقویت بیشتر و افزایش مقاومت گیاه نیز هر 45 روز یکبار کود جلبک دریایی را بصورت آبیاری و هر ده روز یکبار اسپری کنید.
نگاهی گذرا به بیماریهای شایع بابا آدم
کسانی که نگهداری بابا آدم را تجربه کردند حتماً با سه بیماری مواجه شدند. اول و مهمترین آنها انواع بیماریهای قارچی مثل آنتراگنوز است. این گیاه بافت گوشتی دارد و شیره آن رقیق است و برای بسیاری از آفات و بیماریها یک خوراک جذاب یا یک بستر عالی برای رشد و تغذیه است. برای درمان و توقف بیماری قارچی ابتدا غبار پاشی روی گیاه را مدتی متوقف کرده و 3 وعده با فاصله 3 روز از قارچ کشهای ترکیبی روی گیاه اسپری کنید. به منظور پیشگیری نیز میتوانید هر دو ماه یکبار نیز یک وعده اسپری کنید. مورد بعدی کنه تارعنکبوتی است. این حشره روی گیاه تارهای ظریفی ایجاد میکند و با خوردن شیره گیاه بصورت نقطهای باعث کمرنگ و بد رنگ شدن برگ گیاه و درنهایت خشک شدن آن میشود.
کنه عاشق خشکی است بنابراین محیط گیاه را مرطوب نگه دارید و همیشه برگهای گیاه را تمیز و با دستمال مرطوب پاک کنید. در صورت گرفتار شدن گیاه به این آفت پس از پاک کردن گیاه 3 وعده با فاصله 3 روز سم آبامکتین اسپری کنید. شپشک سپردار و شپشک آرد آلود نیز دو آفت مطرح هستند. شپشک آرد آلود بصورت تودههای پنبه مانند خود را نشان میدهد و شپشکهای سپردار نیز بصورت لکههای برجسته قهوهای و سیاه مشاهده شده و بیشتر حالت پولک مانند دارند که میتوان آنها را از روی گیاه جدا کرد. برای درمان این شپشکها نیز باید پس از پاکسازی گیاه 3 وعده با فاصله 3 روز سم کنفیدور اسپری شود.