نگهداری سیکاس به دلیل رشد کم و زیبایی منحصر به فرد این گیاه در خانهها رواج زیادی یافته است. شباهت این گیاه به نخل باعث شده تا بعضی آن را جزء خانواده نخلها به حساب آورند اما از نظر فنی اصلاً یک درخت نخل واقعی نیست. این نوع گیاهان نسبتاً کم رشد با برگهای سبز بلند گروهی از گیاهان باستانی گرمسیری و نیمه گرمسیری هستند که معمولاً از تنهای رشد میکنند که منشعب نمیشوند و اغلب یک سر دارند. نخلهای ساگو یا همان سیکاس بومی مناطق گرم ژاپن و جنوب چین هستند و در آب و هوای سردتر اغلب به عنوان گیاهان آپارتمانی رشد میکنند. هنگامی که در خاک باغچه یا بوستانی کاشته و رشد میکنند بهتر است در اوایل بهار یا اواخر پاییز به این محل انتقال داده و کاشته شوند اما اگر در گلدان نگهداری میشوند در طی سال با احتیاط میتوان آنها را جابجا کرد.
این گیاهان بسیار آهسته رشد میکنند و در صورت نگهداری خوب و کود دادن منظم اغلب هرسال یک ردیف برگ جدید تولید میکنند و شاخ و برگهای پر مانند آن در زمان رویش تا قبل از رسیدن به بلوغ کامل بصورت حلقهای متقارن رشد میکنند و به مرور باز خواهند شد. این گیاه معمولاً وقتی در زمین کاشته میشود بزرگتر و درشتتر میشود. پس از چندین سال ارتفاع سیکاس ممکن است به یک متر برسند اما جالب است بدانید رسیدن به حداکثر 3 متر یا بیشتر برای این گیاه میتواند تا 50 سال طول بکشد. امروزه در گلخانه با استفاده از کود مناسب و ایجاد شرایط بهینه روند رشد را تسریع میکنند. رشد و نگهداری سیکاس دشوار نیست اما نیاز به شرایط خاصی برای رشد دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
نور و دمای مناسب
نخلهای ساگو فضای روشن و نور غیرمستقیم را ترجیح میدهند. از قرار دادن آنها در معرض نور مستقیم خورشید، به ویژه آفتاب گرم بعد از ظهر در تابستان که میتواند باعث پژمردگی و سوزاندن شاخ و برگ آنها شود خودداری کنید. با این حال سایه بیش از حد میتواند منجر به پراکنده شدن شاخ و برگ و به طور کلی کاهش شادابی گیاه شود. هنگامی که نگهداری سیکاس در خانه صورت میگیرد پنجرهای روشن رو به شرق، غرب یا جنوب انتخاب کنید.
اگرچه نور شدید خورشید به مدت طولانی میتواند به شاخ و برگ آن آسیب برساند اما سعی کنید در محل نگهداری حداقل دو ساعت آفتاب ملایمی داشته باشید تا رشد بهتر و کیفیت آن بالاتر رود. نگهداری سیکاس را میتوان در فصلهای گرم در فضای باز انجام داد به شرطی که از آن در مقابل آفتاب شدید محافظت شود. سیکاس گرما دوست است و دمای بین 20 تا 22 درجه سانتیگراد برای نگهداری آن بسیار مناسب است البته دمای کمتر یا بیشتر از این رنج دمایی را نیز تحمل میکند.
آبیاری و رطوبت سیکاس
در نگهداری سیکاس باید به رطوبت و آبدهی توجه ویژهای داشت. این گیاه رطوبت را دوست دارد بنابراین میتوانید با غبار پاشی علاوه بر تمیز کردن گرد و غبار، رطوبت نسبی برای آن فراهم کنید همچنین میتوانید گلدان گیاه را روی یک زیرگلدانی پر از آب و سنگریزه قرار دهید و جزیره ایجاد کنید به شرطی که ته گلدان با آب در تماس نباشد چون میتواند باعث پوسیدگی ریشه شود. در رابطه با آبدهی باید گفت سیکاس ها مقداری از خشکی را تحمل میکنند اما مقدار رطوبت کمی در خاک را ترجیح میدهند.
این گیاهان به آبیاری بیش از حد و زهکشی ضعیف حساس هستند؛ بنابراین مطمئن شوید که سطح خاک در بین دو آبیاری خشک میشود و یک گلدان با سوراخهای زهکشی زیاد برای کاشت آن انتخاب کنید. بسیاری از باغبانها ترجیح میدهند از گلدانهای سفالی بدون لعاب استفاده کنند زیرا هرگونه رطوبت اضافی خاک میتواند از طریق دیوارههای گلدان تبخیر شود. دقت کنید در زمستان که گیاه به طور فعال رشد نمیکند آبیاری را کمی کاهش دهید.
خاک و کود دهی
نخلهای ساگو در مورد خاک خود حساسیت بالایی ندارند به شرطی که این بستر کاشت زهکشی خوبی داشته باشد. خاک نیمه شنی که تا حدی غنی از مواد آلی است و پی اچ آن کمی اسیدی تا خنثی است ایده آل میباشد. میتوانید از مخلوط خاک برگ، خاک ماسه سبک و ورمی کمپوست استفاده کنید به این ترتیب خاک هم حاوی مقداری مواد غذایی است و هم زهکش مناسبی خواهد داشت که البته میزان خاک برگ باید غالب باشد. در نگهداری سیکاس تعویض گلدان معمولاً هر دو یا سه سال یکبار انجام میگیرد بنابراین اگر هنوز زمان تعویض گلدان نرسیده در هر بهار مقداری خاک تازه میتوانید به گلدان اضافه کنید تا بستر کاشت احیاء شود و گیاه به رشد سالم خود ادامه دهد.
برای نگهداری سیکاس و رشد بهتر آن کود دهی ماهانه در طول فصل رشد یعنی بهار تا اوایل پاییز با انواع کود ان پی کا مجاز است. کود 20-20-20 یا کود 36-12-12 را میتوانید ماهی یکبار استفاده کنید. در صورت مشاهده کمبود آهن هر 45 روز یکبار نیز از کود آهن بهره بگیرید. استفاده از کود میکرو هر دو ماه یکبار نیز علاوه بر کمک به رشد بهتر برگها باعث تولید ساقهها و برگهای قویتر نیز میشود. هر سه ماه یکبار کود هیومیک اسید را بصورت آبیاری به گیاه دهید تا ضمن تنظیم پی اچ خاک ریشهها فعالتر و جذب مواد غذایی افزایش یابد. به منظور تقویت بیشتر میتوانید از کود جلبک دریایی نیز بصورت آبیاری یا اسپری استفاده کنید.