شکل بذر صیفی جات از نظر ظاهری به سه دسته تقسیم میشود. دانههای کشیده و اشک مانند، دانههای دایرهای و بذرهای کروی. با دیدن هرکدام از این اشکال میتوان بصورت تقریبی نوع بذر را حدس زد. عموماً بذرهای کشیده مربوط به بذر طالبی، بذر خیار، بذر خربزه و بذر کدو هستند. بذرهای دایرهای بیشتر متعلق به بذر بادمجان و بذر گوجه فرنگی و انواع گوجهها میباشند و بذرهای کروی میتواند بذر صیفیجاتی نظیر بامیه باشند. به هر صورت تشخیص نوع بذر از روی شکل بذر صیفی جات نیازمند تجربه است و باید بدانید شاید از روی شکل ظاهری بتوان نوع صیفی را مشخص کرد اما فهمیدن واریته و رقم آن صرفاً بر اساس شکل ظاهری امری تقریباً غیرممکن است.
بذر کشیده صیفی جات
همانطور که پیشتر گفته شد شکل بذر صیفی جات اگر شبیه به اشک باشد این صیفی میتواند بذر کدو، بذر خیار، بذر طالبی، بذر خربزه یا حتی بذر هندوانه باشد؛ اما خود این بذرها نیز با هم تفاوتهایی دارند که به تشخیص صحیحتر ما کمک خواهد کرد. در رابطه با بذر هندوانه باید گفت تشخیص آن از همه راحتتر است چون رنگ قهوهای تیره دارد و شبیه به یک قطره کوچک و کوتاه است و پوست آن ضخامت زیادی داشته و قهوهای یا مشکلی رنگ میباشد.
در رابطه با بذر کدوهای تنبل یا حلوایی بذرها بسیار درشتتر هستند و پهنای زیادی دارند و مغز آنها به راحتی از پوست خارج میشود و رنگ بذرها کرم رنگ میباشد و اغلب مغز داخل آنها سبز رنگ است. بذر طالبی، بذر خیار، بذر خربزه، بذر کدو خورشتی بذرهای کشیدهتری هستند و قطر کمی نسبت به طول دارند و تقریباً باریک میباشند و اندازه کوچکتری نسبت به بذر کدوهای تنبل و انواع آنها دارند. در کل این بذر صیفی جات بشدت به هم شباهت دارند.
بذر کروی و دایرهای صیفی جات
در رابطه با شکل بذر صیفی جات کروی تشخیص آسان است چون تقریباً گرد و کروی هستند مثل بذر بامیه. تنها اگر یکبار این بذرها را دیده باشید به راحتی دفعات بعد برای شما قابل تشخیص هستند. بذرهای دایرهای شامل بذر گوجه فرنگی و بذر انواع گوجهها و بذر بادمجان میباشد. این بذرها نیز به راحتی قابل تشخیص هستند. بذرهای کروی کمی به عدس ریز شباهت دارند با این تفاوت که نازکترند و رنگ آنها متفاوت است. بذر گوجه عموماً زرد یا کرم رنگ و گاهی متمایل به نارنجی دیده میشود و بذر بادمجان کرم رنگ یا شیریرنگ است که البته در صورت استفاده از قارچکشها یا سمها برای بالا بردن طول عمر آنها ممکن است یک لایه از رنگ دیگری روی آنها را بپوشاند.
شکل بذر صیفی جات و نحوه کاشت
جالب است بدانید حتی از روی شکل این بذرها با توجه به تجربه نحوه آماده سازی و کاشت بذرها را میتوان انتخاب کرد. بذرهای دایرهای شکل یعنی بذر گوجه و بذر بادمجان معمولاً قبل از کاشت چند روز در دستمال مرطوب خیس میشوند و بعد از ظاهر شدن اندکی از جوانه به داخل خاک منتقل خواهند شد. از طرفی این مدل بذر صیفی جات بیشتر بصورت نشاء کاری کاشته میشوند و میتوان آنها را در گلخانه یا خانه زودتر از فصل کاشت بصورت نشاء پرورش داد و در اول فصل کاشت به زمین یا گلدان انتقال داد. به این ترتیب زمان رشد و باردهی این محصولات حداقل یک ماه جلوتر میفتد و این عالی به نظر میرسد.
بذر صیفی جات کشیده یا کروی برعکس حالت قبل اغلب بصورت مستقیم در خاک کاشته میشوند. تنها میتوان قبل از کاشت چند ساعت تا یک روز آنها را در آب خیس کرد و بعد کاشت. این بذرها معمولاً بصورت نشاء کاشته نمیشوند و از ابتدا در محل اصلی جوانه زده و رشد میکنند. دلیل آنها هم جلوگیری از آسیب دیدن بوتههاست چراکه ساقههای طرد آنها ممکن است در اثر جابجایی زیاد آسیب ببینند. البته این یک قانون کلی نیست و میتوان این بذرها را نیز بصورت قبل، هم در دستمال خیس و هم نشاء کرد اما عموماً این کار انجام داده نمیشود. مورد دیگر فاصله کاشت بین صیفی جات است در رابطه با شکل بذر صیفی جات کشیده باید گفت اغلب به فاصله کاشت بیشتری احتیاج دارند چراکه بوتههای بزرگ و روندهای تولید کرده و به فضای بیشتری نیازمندند.
به یاد داشته باشید مطالب عنوان شده در این مقاله جنبه عمومی داشته و بهترین راه شناخت یک بذر آشنایی و دیدن بذر از نزدیک و تجربه در کاشت و پرورش آن است. به مرور با سر و کار داشتن و کاشت این بذرها به شناخت جامعتری خواهید رسید و رفتهرفته میتوانید بذرها و انواع آنها را به درستی تشخیص دهید و به شناخت بذر صیفی جات نیز به درستی پی ببرید. بذر انواعی از گلها نیز هستند که شباهتهایی به بذر صیفی جات و بذر سبزیجات دارند که این نیاز به مطالعه و لزوم آشنایی با علوم پایه بذرشناسی دارد بنابراین البته برای کشتهای خانگی به همین مقدار شناخت از بذر صیفی جات و بذر سبزیجات اکتفا میکنیم.