نحوه تعویض گلدان بر اساس نوع و نیاز گیاه و در زمان مناسب انجام میشود. قبل از هر چیز نیاز گیاه خود را بشناسید و بعد اقدام کنید. نکتهای که در رابطه با تعویض گلدان تقریباً برای همه انواع گیاهان مشترک است این است که هر وقت گلدان از ریشه پر شد اقدام به بزرگتر کردن گلدان میشود. این یک اصل مهم است و باید به آن دقت کنید. در گیاهان حساس تر اگر گلدان را به درستی تعویض نکنید و ریشهها آسیب ببیند منجر به آسیب جدی و حتی از بین رفتن گیاه خواهد شد. توجه به این نکات اولیه و ساده میتواند تأثیر مستقیمی روی سلامت گیاهان شما داشته باشد.
نحوه تعویض گلدان گیاهان آپارتمانی
گیاهان آپارتمانی همیشه سبز هستند و این به آن معناست که این گیاهان زیبا هیچگاه به خواب نخواهند رفت بنابراین امکان تعویض گلدان در کل طی سال برای آنها فراهم خواهد بود. تنها نکتهای که در رابطه با نحوه تعویض گلدان این گیاهان باید به آنها توجه شود این است که تا وقتی که گلدان ریشه پر نکرده است اقدام به تعویض نکنید و در زمان تعویض تنها با یک سایز بزرگتر از گلدان فعلی تعویض را انجام دهید.
استفاده از گلدانهایی با چند سایز بزرگتر یا بیش از حد بزرگ نسبت به سایز گیاهان میتواند در درازمدت منجر به کاهش رشد و یا پوسیدگی ریشهها شود. وقتی گلدان با خاک اضافی زیادی پر شود عمق خاک با هر بار آبیاری بیشتر خیس میماند و این برای بعضی از گیاهان دردسرساز است از طرفی ریشهها در محیط بیش از حد بزرگ بیشتر انرژی خود را صرف تولید ریشه میکنند و در نتیجه از رشد اصلی و با کیفیت عقب میمانند.
تعویض گیاهان فضای باز یا خزاندار
در رابطه با نحوه تعویض گیاهان فضای باز باید گفت بهترین فصل برای جابجایی گلدان زمانی است که گیاه یا در حال به خواب رفتن است و یا در حال بیدار شدن پس نتیجه میگیریم اواخر زمستان و اوایل بهار و اواسط پاییز برای تعویض این گیاهان مناسبتر است. برای این گیاهان تعویض بهتر است در زمان بیداری کامل انجام نشود اما اگر به هر دلیلی مجبور به تعویض گلدان آنها بودید باید دقت کنید که در هنگام جابجایی به هیچ وجه خاک دور ریشه جدا نشود و گیاه را اصطلاحاً بهصورت قالبی از گلدان بیرون آورده و در گلدان جدید قرار گیرد. بطور کلی ریشه گیاهان فضای باز هم نباید در زمان تعویض لخت شود چون امکان آسیب دیدگی وجود دارد خصوصاً اگر گیاه بیدار شده باشد. دقت کنید در این مورد استثناهایی هم وجود دارد.
کاکتوس، ساکولنت و گیاهان گوشتی
گلدان این گیاهان زیبا و پرطرفدار نیز در طی سال قابل تعویض است اما زمان مناسبتر تعویض آنها اواخر زمستان و اوایل بهار میباشد. اگر در هنگام تعویض آنها خاک از دور ریشهها ریخت خیلی نگران نباشید چون معمولاً گیاهان مقاومی هستند و پس از کاشت مجدداً خود را بازسازی میکنند. البته این به منزله احتیاط نکردن نیست و تا حد امکان باید سعی کنید خاک دور ریشهها نریزد و به ریشهها آسیب نرسد؛ اما در رابطه با ساکولنتهای بزرگ نیاز به دقت بیشتری است چون ریشههای حساستری دارند و تا حد امکان باید ریشهها لخت نشوند چون در بعضی از ارقام حساسیت گزارش شده و ریشههای آسیب دیده مستعد بیماریهای قارچی و گندیدگی هستند.
بعد از تعویض گلدان این گیاهان تا چند روز به آنها آب ندهید تا محل زخمهای احتمالی بسته شود و ریشهها خود را بازیابی کنند و بعد از این مدت میتوانید طبق روال قبل آبیاری منظم را از سر بگیرید.
نکات تکمیلی
در رابطه با نحوه تعویض گلدان برای گیاهان حساسی که خاک نامناسبی دارند و مجبور به تعویض بخشی از خاک آن هستیم و از طرفی نمیخواهیم ریشه را لخت کنیم به این ترتیب عمل کنید. گیاه را قالبی از گلدان خارج کنید محیط اطراف خاک را به اندازهای که به ریشههای اصلی نرسد و باعث ریزش خاک نشود بتراشید تا حجم خاک اطراف کمی کاهش یابد. از خاک کف گلدان نیز به همین شکل میتوانید حجمی را کم کنید و حالا جای قسمت برداشته شده را میتوانید با بستر کاشت جدید پر کنید. استفاده از کودهایی مثل کود هیومیک اسید نیز در اولین آبیاری بعد از تعویض میتواند تأثیر خوبی در کاهش تنش و فعال شدن ریشهها داشته باشد و بطور کلی بهتر است در برنامه غذایی گیاهان گنجانده شود.