بذر استویا

بذر استویا یا Stevia یکی از عجیب‌ترین و البته جذاب‌ترین انواع بذر سبزیجات است. بذری که در عین داشتن مقادیر زیادی قند و شکر در خود هیچ جذب قند در خون انسان ایجاد نمی‌کند و حتی می‌تواند به عنوان یک سبزی رژیمی برای کاهش قند خون نیز به کار برده شود. احتمالاً تاکنون چغندر قند و نیشکر به عنوان پر قندترین گیاهان جهان معرفی شده‌اند، اما برگ‌های استویا 250 تا 300 برابر بیشتر از این گیاهان در خود قند دارند و این همان نکته عجیبی است که در بذر این سبزی به آن اشاره کردیم. به دلیل عدم وجود کالری در برگ‌های آن استفاده از آن به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی و دارویی نیز کاربرد داشته و از این جهت این گیاه یک سبزی به تمام معنا است. این شیرینی به قدری در آن نمود پیدا کرده که در پاره‌ای از مناطق به آن شیرین برگ نیز می‌گویند.

برگ عسلی، شکر برگ نام‌های دیگری هستند که سبزی بذر استویا با آن‌ها شناخته می‌شود. در لاتین نیز به این سبزی Sweet Leaf به معنی شیرین برگ اطلاق می‌شود. اصل و ریشه این بذر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آمریکای شمالی و جنوبی است اما مهد اصلی پرورش آن کشور ژاپن بوده و از این کشور به همسایه‌های خود نیز انتقال پیدا کرده است؛ مانند بسیاری دیگر از انواع بذر سبزیجات، گیاه استویا نیز گرما دوست بوده و در سرما خیلی دوامی نخواهد داشت. البته با توجه به چند ساله بودن آن کشاورزان برای دوام ریشه‌ها و گیاه این سبزی در خاک باید تمهیداتی برای فصل زمستان و سوز سرما داشته باشند تا دوباره در بهار شاهد رشد برگ‌های شیرین آن باشند. ساقه‌های علفی آن 60 تا 75 سانتی‌متر رشد کرده و بر حسب نوع آب و هوا و میزان دمای محیط در 54 تا 104 روز به گلدهی می‌رسد.

خواص دارویی

استفاده از برگ‌های بذر استویا به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی و حتی استفاده خوراکی به تأییدیه سازمان‌های بهداشتی و دارویی نیز رسیده است. از برگ‌های این سبزی به عنوان شیرین کننده همراه با چای، برای درمان سوزش معده، کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت، افزایش جریان خون، جلوگیری از پوسیدگی دندان و شادابی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. خاصیت‌های دارویی این بذر حتی بیشتر از این‌ها نیز می‌باشد. این سبزی حاوی مقادیر زیادی ویتامین‌های A و B و مواد معدنی مانند آهن، فسفر، منیزیم، کلسیم و پتاسیم است و از این جهت یک سبزی فوق‌العاده مفید برای بدن خواهد بود. برای مصرف خوراکی نیز از آن برای خام خوری و پخت و پز استفاده می‌نمایند.

مراحل کاشت بذر استویا

کاشت استویا نیز مانند اکثر انواع بذر سبزیجات به دو صورت مستقیم در فصل بهار و در خاک باغچه و غیرمستقیم در زمستان در گلدان و ظرف‌های مخصوص کشت بذر صورت می‌پذیرد. هر کدام از این روش‌های نکات خاص خود را داشته و با رعایت این نکات می‌توان میزان گلدهی و رشد آن را افزایش داد.

کاشت مستقیم بذر استویا

• در قدم اول باید خاک را برای کاشت آن به حالت ایده‌آل در آورید.

استفاده از ترکیب کوکوپیت؛ پیت ماس و پرلیت ایده‌آل‌ترین شرایط رشد را برای این بذر به وجود خواهد آورد. البته قبل از کاشت باید خاک باغچه را به اندازه 15 تا 20 سانت شخم زده و سپس آن‌ها را ترکیب نمایید.

• کاشت بذر

ایده‌آل‌ترین فاصله کاشت اینگونه از بذر سبزیجات 30 تا 40 سانتی‌متری از هم است. بذرها را در عمق 1 تا 2 سانتی‌متری خاک کاشته و سپس یک لایه نازک نیز از همان خاک بستر روی آن بریزید.

• آبیاری

تا قبل از جوانه‌زنی باید در زمان آبیاری دقت لازم را به عمل بیاورید تا مبادا بذرها جابجا شوند. بعد از آن آبیاری به حالات طبیعی خواهد بود. در روزهای گرم نیاز آبی بذر استویا کمی بیشتر خواهد شد. برای رشد مناسب این سبزی نیاز خواهید داشت خاک آن همیشه مقداری نم در خود داشته باشد.

• برداشت محصول

برای رشد دوباره برگ‌های این بذر نیز می‌توانید با قیچی باغبانی آن‌ها را بچینید.

روش کاشت غیرمستقیم

• تهیه بستر مناسب برای کاشت

در اولین قدم باید بستر مناسب برای کاشت را آماده کنید. بسترسازی در روش غیرمستقیم هم نیاز به آماده سازی خاک مناسب داشته و هم ظروف مناسب برای کاشت نیز باید تهیه شوند. ته گلدان‌های کاشت را چند سوراخ ریز کرده و یک لایه نازک سنگریزه در کف آن بریزید تا شرایط زهکشی خاک برای آن‌ها فراهم شود.

• بذرها را بکارید

برای کاشت بذر استویا در داخل گلدان تنها کافی است تا آن را مقداری روی سطح خاک فشار داده و یک لایه نازک پرلیت روی آن بپاشید.

• آبیاری و نگهداری

روش آبیاری در این روش مانند مراحل روش مستقیم است. زمان لازم برای جوانه زدن این بذر 10 تا 15 روز است.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر استویا